Dit moet je weten over je bloedsuikerspiegel
8 augustus 2022
Een stabiele bloedsuikerspiegel helpt je om je fit te voelen. Wat doet je bloedsuikerspiegel en hoe beïnvloedt het je lichaam? Je leest het hier.
Voedingsstoffen
Om het verhaal te begrijpen, eerst even een kort lesje over voedingsstoffen. Voeding kun je onderverdelen in drie hoofdgroepen – macronutriënten:
- Eiwitten
- Vetten
- Koolhydraten
Die laatste groep bestaat uit verschillende soorten suikers. Fructose (fruitsuiker) en glucose (druivensuiker) zijn enkelvoudige suikers. Plak je die aan elkaar, dan krijg je meervoudige suikers, zoals sucrose (tafelsuiker) en lactose (melksuiker).
Suiker voor energie
Koolhydraten zijn de belangrijkste bron van energie voor je lichaam. Tijdens de spijsvertering worden ze omgezet tot glucose, waardoor ze als voedingsstof in het bloed worden opgenomen. De energie die je nodig hebt voor je dagelijkse activiteiten haalt je lichaam uit de glucose die het opneemt via je voeding. De glucose die je niet gebruikt, wordt in je lever omgezet naar glycogeen: je persoonlijke energievoorraad. Op het moment dat je lichaam meer glucose (suiker) krijgt aangevoerd dan het kan gebruiken of opslaan, wordt het omgezet in vet en neemt je gewicht toe.
Wat is de bloedsuikerspiegel?
Suiker, in welke vorm dan ook, is een energiebron voor je lichaam. Je bloedsuikerspiegel betekent simpelweg: hoeveel glucose zit er in je bloed? Zijn de suikervraag en -aanbod in je lichaam in balans, dan ben je in dat opzicht gezond.
Zoete addertjes onder het gras
Meestal denk je bij suiker aan lekkers als gebak, koek, snoep en frisdrank. Maar zetmeelproducten zoals pasta, brood en aardappels, maar ook fruit, witte rijst, alcohol en melkproducten kunnen suikerbronnen zijn. Ongemerkt krijgen veel mensen dagelijks veel meer suiker binnen dan ze denken.
De nadelen van te veel suiker in je bloed
Wetenschappers hebben ontdekt dat een grote hoeveelheid suiker in je bloed een lijst van narigheden kan veroorzaken voor je gezondheid. Je bloed bevat normaal gesproken tussen de 4 en 7,8 millimol glucose per liter, met uitschieters naar maximaal 10 millimol. Is de bloedsuikerspiegel hoger, dan is er sprake van diabetes.
Suiker maakt oud?
Wanneer je meer suiker in je bloed hebt dan je lichaam kan verwerken, heeft dat een negatieve invloed op je immuunsysteem, slaap, hersenactiviteit, energieniveau en stressgevoeligheid. Het zorgt onder andere voor een verhoogd risico op ontstekingen, allergieën, hart- en vaatziekten, vermoeidheid, problemen met je gewrichten, diabetes, het dichtslibben van aderen en obesitas. Mogelijk zou het zelfs je levensduur behoorlijk verkorten als je onverstandig omgaat met suikerrijke voeding. Ook blijkt dat veel slechte bacteriën (schimmels) zich voeden met suiker.
Alsof dat allemaal niet genoeg is, hebben Nederlandse onderzoekers ontdekt dat langdurige blootstelling aan hoge bloedsuikerspiegels zorgt voor een snellere veroudering. Vooral in je gezicht kun je er sneller oud uitzien als je te veel suiker eet.
Vermijd pieken en dalen
Niet alleen een hoge bloedsuikerspiegel is nadelig voor je gezondheid. Ook schommelingen in je bloedsuikerspiegel zijn niet zo gezond. Gedurende de dag wisselen de suikerwaardes in je bloed. Vlak voor het eten zijn de waardes lager, terwijl je bloedsuikerspiegel meteen na het eten fors stijgt. De glucose uit je eten komt dan in je bloed en wordt getransporteerd naar cellen die behoefte hebben aan energie. Als gevolg hiervan wordt er in je lichaam insuline aangemaakt. Dat zorgt ervoor dat de glucose snel door de cellen wordt opgenomen, zodat de bloedsuikerspiegel weer zakt.
Niet alle voedingsmiddelen veroorzaken een even grote suikerpiek in je bloed. Dat heeft te maken met de glycemische lading (GL) van een voedingsmiddel. De glycemische lading is een getal dat aangeeft met welke snelheid gegeten koolhydraten worden verteerd en in je bloed worden opgenomen. Voedingsmiddelen met een lage glycemische waarde (van ongeveer 50 of minder), zorgen voor een minder heftige suikerpiek in je bloed. Voedingsmiddelen met een hoge glycemische waarde veroorzaken een flinke suikerpiek in je bloed. Je lichaam moet hard werken om die suikerschommelingen in je bloed weer in balans te brengen.
Wat kun je zelf doen om je bloedsuikerspiegel op peil te houden?
Als je regelmatig voedingsmiddelen eet met een hoge glycemische waarde en je bloedsuikerspiegel dus steeds schommelt, raakt je insulinesysteem uit balans en je lichaam overprikkeld. Dat veroorzaakt op den duur ernstige gezondheidsklachten. Bovendien volgt na een suikerpiek in je bloed altijd een even heftige suikerdaling in je bloed. Je lichaam doet dat om de boel weer onder controle te krijgen, maar jij voelt je ineens moe en slap: een suikerdip. Daardoor krijg je de neiging om weer iets met veel koolhydraten te eten. De verleiding om weet te snaaien is dan moeilijker te weerstaan en zo is de cirkel rond.
Het beste dat je kunt doen: vermijd voeding met een hoge glycemische index. Suiker zelf heeft een glycemische index van 100. Maar ook voedingsmiddelen als wit brood, pasta, koek, snoep, frisdrank, alcohol en snacks kun je beter vermijden. Op internet vind je tabellen met voedingsmiddelen en hun glycemische lading. Je zult in zo’n tabel zien dat sommige fruitsoorten, zoals ananas en watermeloen, een hoge glycemische waarde hebben. Dat is logisch, want ze bevatten veel fructose. Maar dat wil niet zeggen dat je deze fruitsoorten moet vermijden. Er zitten ook veel gezonde stoffen als vezels en vitaminen in.
Het gaat om balans
Het gaat erom dat je met name koolhydraten binnenkrijgt. Ook is het voor je bloedsuikerspiegel beter om een paar keer per dag een kleine hoeveelheid te eten, in plaats van drie keer per dag een enorme portie. Regelmatig bewegen helpt je lichaam ook bij het op peil houden van je bloedsuikerspiegel. Zorg dat je voor je work-out iets lichts eet. Zo ‘weet’ je lichaam dat er energie beschikbaar is. Sporten op een lege maag zorgt juist voor een suikerpiek in je bloed, omdat je lichaam wil voorkomen dat er te weinig energie is voor de actie. Je lever zet dan je energievoorraad, glycogeen, om in glucose en gooit dat in grote hoeveelheden in je bloedbaan. En dat wil je juist voorkomen.
5 signalen die kunnen aangeven dat je bloedsuikerspiegel te hoog is:
- Vaak plassen
- Erge dorst
- Vermoeidheid en lusteloosheid
- Een droge tong
- Prikkelbaarheid
Beeld: GettyImages, Bron: Archief
