Maartje woonde lange tijd samen met haar ex

2 april 2024

Scheiden is vaak al lastig genoeg. Helemaal wanneer je noodgedwongen nog lange tijd samenwoont met je ex. Hoe ga je daarmee om?

Heb je eindelijk de knoop doorgehakt om uit elkaar te gaan, kan een van jullie geen nieuwe woning vinden. Dus moet je noodgedwongen blijven samenwonen met je ex. Dat is emotioneel zwaarder dan veel mensen denken.

“Het begon al met gedoe over wie er in ons oude huis zou blijven wonen en wie op zoek zou gaan naar een nieuwe stek”, vertelt Maartje (42) over haar scheiding. “We wilden allebei niet weg. We hadden een fijn huis voor ons gezin, in een dorpje in Drenthe. Daar hadden we ons sociale leven. En de kinderen natuurlijk hun school, sportclubjes en vrienden. Bovendien hadden we allebei geen zin in het gedoe van een nieuwe woning zoeken en verhuizen. In de Randstad mag dan een woningtekort zijn, in Drenthe liggen de huizen ook niet bepaald voor het oprapen. Mijn ex wilde op een gegeven moment een bord in de tuin zetten, omdat we er niet uitkwamen wie weg zou moeten gaan. Maar dat vond ik geen optie, dan zouden we allebei op zoek moeten naar een andere plek.”

In hetzelfde bed

Uiteindelijk won Maartje de strijd. Zij bleef met haar zoon en dochter van destijds zes en tien jaar in hun oude huis wonen en haar ex zou verhuizen. Het ergste was achter de rug, dacht ze. Maar toen begon het eigenlijk pas. “Als ik erop terugkijk, snap ik niet hoe we het hebben volbracht. En dan gingen wij eigenlijk nog in harmonie uit elkaar. Ik ben zelfs vaak mee geweest naar bezichtigingen. Toch was het zwaar; je gaat niet voor niets uit elkaar, je wilt niet meer samenwonen. En de sfeer was gespannen. Overdag ging ik gewoon mijn gang – ik werk als zzp’er voornamelijk vanuit huis – en hij ging naar kantoor. Maar ik merkte dat ik aan het einde van de middag toch steeds dacht: o nee, hij komt zo thuis. Ik kon er vreselijk tegenop zien en me helemaal druk maken.

We aten vaak samen met het gezin, daarna vertrok hij naar de werkkamer en zat ik beneden. We sliepen nog wel in hetzelfde bed. Ik kon toch moeilijk zeggen: gooi maar een luchtbedje in de werkkamer. We zijn achttien jaar samen geweest, die paar weken zouden er ook nog wel bij kunnen. Maar toen wist ik nog niet hoelang het zou duren: uiteindelijk een jaar en drie maanden.”

Woningtekort

Maartje is niet de enige die ‘gedwongen’ moest blijven samenwonen met haar ex. In zeker zeventig procent van de gevallen wonen ex-partners nog minstens een halfjaar samen, bleek vorig jaar uit onderzoek van de Nederlandse vereniging van familierechtadvocaten en scheidingsmediators. (Vfas). En bij ruim de helft van de ex-partners duurt het meer dan een jaar voordat een van de twee een nieuw onderkomen vindt. De laatste vijf jaar zijn de problemen volgens het onderzoek met ruim negentig procent toegenomen. De grootste oorzaak: de overspannen woningmarkt. Daardoor hebben veel mensen moeite om een (betaalbare) woning te vinden. Voor mensen met kinderen is de situatie nog nijpender, onder meer omdat ze wel in de buurt van de ex-partner en kinderen willen blijven wonen.

Lastige keuzes

Dat was ook een van de dingen waar Maartje en haar ex tegenaan liepen. Zijn nieuwe huis moest in hetzelfde dorp zijn. “Het was voor de kinderen allemaal al erg genoeg, dus we wilden niet dat het te ingewikkeld werd”, vertelt ze. “Met heen en weer reizen en hun spullen verslepen. En we wilden dat ze op dezelfde school konden blijven en dezelfde sporten konden blijven doen.” Wat het nog uitdagender maakte: haar ex wilde geen huis huren, dat vond hij zonde van het geld.

Maartje: “Dat leek mij wel een optie, maar hij wilde dat absoluut niet. We begonnen vol goede moed te zoeken naar een koophuis – ik hielp mee – maar er was niet veel keuze. Daarom gingen we toch ook maar kijken naar huizen in dorpjes verderop. Dan dacht ik: huppakee, neem het nou! Ik zag allerlei mogelijkheden, maar hij was kritisch en vond altijd wel
een minpunt. Het heeft een jaar geduurd voordat hij een geschikt huis vond en toen was het nog een heel gedoe qua financiering, omdat onze oude hypotheek natuurlijk eerst op mijn naam gezet moest worden voordat hij een nieuw huis kon kopen. Na vijftien maanden was alles rond, had hij geklust en kon hij éíndelijk gaan. Inmiddels ben ik blij dat hij zo standvastig was, want de kinderen kunnen nu gewoon op de fiets naar hem toe.”

Lees ook: Scheiden: deze belastingzaken moet je regelen als jullie een koopwoning hebben

Over grenzen gegaan

Hoe vervelend het is om samen te blijven wonen met je ex, hangt natuurlijk af van de situatie. Is er een nieuwe partner in beeld? Of ga je gewoon als vrienden uit elkaar omdat de seksuele vonk verdwenen is, maar kun je nog prima door een deur qua huishouden en zorg voor de kinderen? Dat zijn wel dingen die het verschil maken.

Toch is het in vrijwel alle gevallen pittig, meent familiecoach en mediator Renata Vermeulen. “De meeste mensen gaan niet over één nacht ijs als ze uit elkaar gaan. Er is vaak nog van alles geprobeerd en over de uiteindelijke beslissing hebben ze lang nagedacht. En vaak zijn ze ook langere tijd over hun eigen grenzen gegaan, ze hebben zich aangepast. Als de kogel dan eindelijk door de kerk is, als ze weten dat het beter is om uit elkaar te gaan, zijn ze moe van al die tijd op hun tenen lopen. En vervolgens kunnen ze niet weg.”

Stiekeme hoop

Vermeulen vergelijkt het met een bevalling: “Negen maanden lang kijk je uit naar de geboorte, je leeft daarnaartoe. Je buik wordt zwaar en je voelt je niet goed, maar straks wordt alles beter en heb je weer rust. Daarom houd je het vol. Maar op het moment dat de baby er is, blijkt alles hectisch en nieuw en slaap je nog slechter. Daarom valt die kraamtijd voor veel ouders tegen. Zo is het ook met uit elkaar gaan. Je kijkt uit naar het moment dat het voorbij is, maar dan is daar helemaal niet de beloning waarop je had gehoopt.”

Hoe goed je ook uit elkaar gaat, het beste kun je niet al te lang meer in hetzelfde huis wonen, meent relatieconsultant en voormalig scheidingsadvocaat Ivonne Schouten. “Soms hoopt iemand stiekem toch nog dat het weer goed komt. Of je hebt allebei andere verwachtingen.” Vermeulen vult aan: “Stel, een goede vriendin heeft onderdak nodig. En jij zegt: ‘Ik ken je al zo lang, kom maar bij mij.’ Hoelang houd je dat vol? De meeste mensen zeggen dan: een paar weken. Want zodra die vriendin er is, ga je je anders gedragen. Als je met je ex samenwoont, is dat net zo. De ander is niet meer je partner, maar zit wel in jouw leefomgeving, terwijl je daar helemaal geen zin meer in hebt. Dit zou maximaal een paar weken moeten duren, maar je hebt natuurlijk niet helemaal zelf in de hand hoe snel jij of je ex een huis vindt.”

Geen afstand

Wat Maartje ook moeilijk vond aan de hele situatie, was dat het voelde alsof haar leven op pauze stond. “Je weet dat je uit elkaar bent en je wilt door. Ik wilde een nieuwe balans vinden, een nieuw leven opbouwen, misschien zelfs gaan daten, maar ik kon niet vooruit. Als je nog steeds bij elkaar bent, kun je letterlijk geen afstand van elkaar nemen.” Uit elkaar gaan, is een rouwproces, legt Vermeulen uit. “Als je nog samen bent, kom je niet toe aan de verwerking. Dat is net zoiets als mensen vragen om bij te komen van een ritje in de achtbaan als ze er nog in zitten. Ze houden nog steeds hun adem in bij de volgende bocht.”

Gedoe over geld

Ook Paulien (48) en haar ex woonden nog een paar maanden samen nadat hun relatie over was. “We zijn drie jaar samen geweest, terwijl het eigenlijk na drie maanden al klaar had moeten zijn. Het was geen nare relatie, maar we pasten gewoon niet bij elkaar. We waren ook collega’s en hadden dezelfde vriendengroep, waardoor ik te lang bleef hangen. We gingen niet vervelend uit elkaar en in het begin was het ook echt nog wel prima samen in huis. Het werd pas vervelend toen er gedoe kwam over geld.

We hadden samen een nieuwbouwhuis gekocht. Dat huis werd nog gebouwd, maar het was al in waarde gestegen. Hij zou er alleen gaan wonen en moest mij daarom uitkopen. Maar hij had er natuurlijk niet op gerekend dat hij mij ook een deel van de waardestijging moest betalen en daardoor sloeg de sfeer tussen ons ineens om. Ik ben blij dat we geen kinderen hadden en dat ik mijn ouders had om op terug te vallen. Dat toen ik dacht: ik moet nu écht weg, dat ook kon. Uiteindelijk heb ik trouwens mijn deel van het geld wel gekregen.”

Tijd voor jezelf

Wat kun je nou doen als je langer dan gewenst met je ex in huis woont? Hoe kun je die periode toch zo aangenaam mogelijk maken? Volgens Schouten begint dat bij het maken van afspraken. Over alles eigenlijk. Het huishouden, de communicatie, nieuwe relaties, de kinderen. Dingen gingen voorheen misschien vanzelf, jullie hadden bepaalde routines waarop je kon terugvallen. Maar voor de dynamiek én om conflicten te voorkomen, is het verstandig om opnieuw rond de tafel te gaan zitten. Schouten: “Het fijnst is om dat te doen met een professional erbij, zoals een relatie- of scheidingscoach. Die kan de angel eruit trekken, waardoor je beter afspraken met elkaar kunt maken. Je kunt het ook met een goede vriend erbij proberen, maar dan moet je wel iemand hebben die heel empathisch is en die niet bang is om te interrumperen.”

Lees ook: Op deze leeftijd besluiten de meeste koppels te scheiden

Tijd alleen

Schouten raadt ook aan afspraken te maken over tijd alleen. Juist om de relatiebreuk te verwerken, is het goed om niet de hele tijd op elkaars lip te zitten. “Ga op een vaste avond sporten of naar een vriendin. Maak afspraken over momenten waarop je tijd voor jezelf hebt, zodat je even kunt reflecteren en tot rust kunt komen. Het helpt om de focus te verschuiven van constant samen zijn naar een gezonde balans tussen individuele en gezamenlijke momenten.”

En, minstens zo belangrijk: houd je ook aan die afspraken. “Dat betekent dat de een z’n tijd net zo waardevol is als de ander z’n tijd. Maar wat vaak gebeurt, is dat je bijvoorbeeld een bepaalde tijd afspreekt om thuis te zijn. De ander rekent daarop omdat jij dan bijvoorbeeld de kinderen overneemt of het eten op tafel zet. En dan… gebeurt er iets en meld je je niet af, maar komt gewoon te laat. Dan is het wachten op ruzie.” Ook Vermeulen benadrukt dat professionele hulp kan helpen.

Samen en alleen

Zelf begeleidt ze de ex-partners zowel samen als individueel. “Deze werkwijze – de Kern Aanpak – is erop gericht dat beide partners hun leven weer op de rit krijgen. Dat ze op adem komen en zich losmaken van de ander. Dat ze de ‘bak met ellende’ die in de loop der tijd gevuld is, legen, zodat er weer respect komt voor elkaar. Ze laten de ruzie van de dag achter zich en gaan naar de diepere emotionele lagen. Hierdoor kun je samen weer een gezonde basis creëren om het samen nog even in één huis uit te kunnen houden. En als er kinderen in het spel zijn, is het meteen ook een gezonde basis voor effectief co-ouderschap na de scheiding.”

Tip van de redactie:

In dit boek laat Eveline Jurry zien dat je positief uit een scheiding kunt komen. Een scheiding is bijzonder ingrijpend. Voor jezelf, voor je kinderen, familie en vrienden. ‘Positief Scheiden’ zijn twee woorden die totaal met elkaar in tegenspraak lijken te zijn. Toch kán het en dit boek laat je zien hoe je het doet. Voor meer informatie klik op onderstaande button.

TEKST YASMINE ESSER
BEELD GETTY IMAGES