Fibromyalgie, wat is dat eigenlijk?
7 april 2024
Fibromyalgie is een aandoening waarbij je last hebt van chronische pijn. Vaak gaat deze pijn samen met stijfheid, vermoeidheid en ook wel stemmingswisselingen. Maar voor een ziekte waar naar schatting 340.000 mensen in Nederland aan lijden, is er niet zo heel veel bekend over de oorzaken.
In Nederland hebben ongeveer 340.000 mensen fibromyalgie. Toch is de aandoening hier nog niet als officiële ziekte erkend.
Patiënten met fibromyalgie hebben chronisch last van pijn, stijfheid en vermoeidheid. In het lichaam is – zo zeggen wetenschappers van de universiteit van Utrecht – niets te vinden dat de aandoening kan verklaren. Fibromyalgie is erg moeilijk vast te stellen. Fibromyalgie betekent letterlijk: ‘pijn in bindweefsel en spieren’ en valt daarmee in de categorie wekedelenreuma. De aandoening openbaart zich meestal tussen het 25e en 40e levensjaar en veel vaker bij vrouwen dan bij mannen.
Hoe voelt de pijn van fibromyalgie?
Fibromyalgie wordt gekenmerkt door chronische, gegeneraliseerde pijn en, in sommige gevallen, fysieke uitputting, cognitieve problemen en het gevoel dat slaap de vermoeidheid niet verlicht. De reden dat er nog steeds geen algemene erkenning van de ziekte is, is omdat veel artsen over de hele wereld denken dat het een mentale handicap is.
Lees ook: stekende pijn in je bil?
Symptomen
Bij fibromyalgie komen vaak verschillende klachten tegelijkertijd voor, zoals:
- pijn
- krachtverlies
- stijfheid
- vermoeidheid
- darmklachten
- slaapproblemen
- stemmingsklachten
De pijn komt vooral voor in de spieren, het bindweefsel en in en rondom de gewrichten. Mensen voelen de pijn voornamelijk in nek, schouders, handen, bekken, benen, voeten en rug. Deze pijn is een vorm van spierpijn die je bijvoorbeeld ook voelt bij zware griep, maar als je fibromyalgie hebt, dan voel je dat elke dag.
- Aansturing vanuit hersenen Er zijn mensen die denken dat fibromyalgie iets te maken heeft met hoe de hersenen de spieren aansturen. Normaal gesproken regelen de hersenen samen met hormonale klieren automatisch wat de spieren moeten doen. Maar bij mensen met fibromyalgie zou deze samenwerking verstoord zijn. Waar die verstoring door zou komen is onbekend. Het is ook niet duidelijk of deze verstoring een gevolg is of een oorzaak van de aandoening.
- Prikkels selecteren Een andere theorie over fibromyalgie is dat het iets te maken zou hebben met het mechanisme waarmee prikkels uit de buitenwereld geselecteerd worden. Bij mensen met fibromyalgie zou dit selectiemechanisme niet goed werken.
- Prikkels uitleggen Ook zou het mogelijk zo kunnen zijn dat de verwerking van pijnprikkels bij mensen met fibromyalgie anders verloopt dan bij mensen zonder fibromyalgie
Kan fibromyalgie bewezen worden?
Er bestaat geen test of bloedonderzoek om fibromyalgie vast te stellen. Ook op röntgenfoto’s kunnen we geen aanwijzingen zien. Je kunt pas zeggen dat iemand fibromyalgie heeft als andere ziektes zijn uitgesloten.
Behandeling
De behandeling van fibromyalgie richt zich vooral op bestrijding van de klachten. Het accent ligt daarbij op een evenwicht vinden tussen rust en beweging met oefen- en pijnmanagement.
Er zijn geen medicijnen om de aandoening te genezen. Wel kunnen de klachten verminderen met pijnstillers, regelmatige beweging en gedoseerde rust.
Spierspanning
Mensen met fibromyalgie hebben vaak een veel hogere spierspanning dan mensen zonder fibromyalgie, zo blijkt. De extreme spierspanning kan de oorzaak zijn van de vaak ernstige spierpijn die hoort bij fibromyalgie. Dat is de conclusie uit onderzoek van dr. Ewa Klaver-Król uit Twente. De hoge spierspanning ontstaat bij mensen met fibromyalgie zonder dat ze kracht zetten met hun spieren.
Erkennen als ziekte
Alleen al in Europa lijden 14 miljoen mensen aan fibromyalgie. De aandoening is lange tijd niet officieel erkend. Het verdrag van Kopenhagen uit 1992 betekende de eerste officiële erkenning. In 2007 is het aangepast door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en sinds 2010 gebruiken artsen wereldwijd dezelfde criteria om de diagnose te stellen. In mei 2019 is de aandoening opnieuw geclassificeerd onder MG 30 – dat staat voor chronische pijn.
Fibromyalgie moet in Nederland voortaan erkend worden als gezondheidsprobleem. Dat adviseert de Gezondheidsraad aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
De raad onderzocht op verzoek van het ministerie de stand van de wetenschap rond fibromyalgie, naar aanleiding van een burgerinitiatief dat bij de Tweede Kamer was ingediend.
Bekijk hieronder een uitzending over fibromyalgie
Lees ook: pijn in je middenrif? Dit kan het zijn
TEKST MANON DAELMANS Beeld: Getty Images
