Zo ga je om met die vervelende nachtmerries
24 november 2022
Nachtmerries komen jammer genoeg vrij vaak voor. Tussen de 50 en 85 procent van de volwassenen heeft er af en toe een. Hoe ontstaan ze en kun je er iets tegen doen?
Gemiddeld hebben we per nacht zo’n drie tot zeven dromen en in totaal zo’n twee uur lang. Wat de functie is van dromen en nachtmerries, is voor wetenschappers nog steeds niet helemaal duidelijk. Het kan te maken hebben met het verwerken van gebeurtenissen en emoties, maar het kan ook slechts een vervelende bijwerking van je rem-slaap zijn. En volgens een studie uit 2019 zou de functie van nachtmerries zijn om je voor te bereiden op enge gebeurtenissen in het echte leven.
Oorzaken
Om die reden is ’t ook niet altijd duidelijk wat de oorzaak van je nachtmerrie is. Soms heb je er gewoon ‘zomaar’ last van. Maar ze kunnen ook ontstaan na een traumatische ervaring, waarbij je de gebeurtenis keer op keer opnieuw beleeft. Ook lastige, weggestopte of verkeerd aangepakte problemen kunnen je nachtmerries bezorgen. Dit zijn vaak symbolische nachtmerries, waarin je bijvoorbeeld op de vlucht bent. Ook stress en spanningsklachten kunnen nachtmerries veroorzaken. Evenals medicijnen als bloeddrukverlagers en antidepressiva, een onregelmatig slaapritme, koffie, drank en drugs, psychische stoornissen als PTSS en borderline, en slaapstoornissen, zoals slaapapneu.
Nachtmerriestoornissen of nachtangsten
Ongeveer twee tot acht procent van de volwassenen heeft last van een nachtmerriestoornis. We spreken van een acute nachtmerriestoornis als je langer dan een maand één keer per week of vaker last hebt van nachtmerries. Duurt het langer dan zes maanden, dan is dit een persisterende nachtmerriestoornis. Een belangrijk symptoom is dat je de nachtmerries goed kunt herinneren en veel details nog weet. Heb je dat niet, dan spreken we van nachtangsten. Bij een nachtmerriestoornis of nachtangsten is het belangrijk om professionele hulp te vragen.
Hou je nachtmerries onder controle
- Doe geen dutjes overdag en houd een regelmatig slaapritme aan.
- Drink geen koffie, cola of alcohol in de avond.
- Probeer stress te beperken, doe voordat je gaat slapen wat ontspanningsoefeningen.
- Negatieve emoties vlak voor je gaat slapen, kunnen nachtmerries triggeren. Kijk dus liever ’s avonds ook geen enge films meer.
- Houd een dagboek bij waarin je ’s avonds opschrijft wat je overdag bezighield. Schrijf de volgende ochtend je droom op, wie weet herken je een patroon en staan je dromen symbool voor een (weggestopt) probleem. Extra pluspunt: uit onderzoek blijkt dat het bijhouden van een dagboek stress vermindert. Dubbel winst!
- Wees niet om bang weer te gaan slapen. Anders raak je nog vermoeider en verstoor je je slaapritme, wat de kans op nachtmerries juist weer verhoogt.
- Was de nachtmerrie heel levendig en kun je ’m nog voor de geest halen? Schrijf ’m op en verzin er een ander, veilig en kalm einde bij. Dat kan de angst verminderen en je meer controle geven.
- Bij een nachtmerriestoornis kan ontspanningstraining, psychotherapie, cognitieve gedragstherapie, IRT of EMDR helpen.
Tekst: Mara Ruijter / Beeld: Getty Images
Genoten van dit artikel? Dit artikel stond in het blad Santé, dat maandelijks in de winkel ligt!
Tip van de redactie
Diley White noise machine (witte ruis)
