Belangrijke oorzaak chronische darmziekten ontdekt

17 juni 2024

Wetenschappers hebben een belangrijke oorzaak ontdekt van chronische darmziekten. Volgens de onderzoekers een belangrijke doorbraak in onder andere de behandeling van de ziekte van Crohn.

Inflammatoire darmziekten zijn chronische ontstekingen van de darm. Met als misschien het bekendste voorbeeld de ziekte van Crohn. Patiënten hebben onder andere last van buikpijn, diarree en vermoeidheid.

Het is de heilige graal, zo zeggen de wetenschappers die de ontdekking deden. Wetenschappers hebben nu ontdekt dat een gen (ETS2) centraal staat in het ontstekingsgedrag van zogenoemde macrofagen. Macrofagen remmen ontstekingspijn. De wetenschappers zijn enthousiast omdat het ontstekingsgedrag dat zij nu gevonden hebben behandeld kan worden met medicijnen die al bestaan.

De onderzoekers denken dat ETS2 ook een rol speelt bij andere auto-immuunziekten, zoals spondylitis ankylopoetica. Die ziekte is een vorm van ontstekingsreuma, die vooral ontstekingen veroorzaakt in de gewrichten van de rug, heupen en knieën.

Ontdekking

Het onderzoeksteam “stuitte” op de ontdekking tijdens het onderzoeken van een “genenwoestijn”, een stuk DNA op chromosoom 21 dat niet codeert voor eiwitten, en dat eerder in verband werd gebracht met IBD en andere auto-immuunziekten. In een artikel in Nature beschrijven ze hoe ze een stuk DNA vonden dat zich gedraagt als een soort volumeregelaar voor nabijgelegen genen. Deze “volumeknop” werd alleen waargenomen in immuuncellen, zogenaamde macrofagen, waar het een gen genaamd ETS2 stimuleerde en het risico op IBD verhoogde.

“Er wordt al enige tijd gezocht naar de centrale drijfveren van dit proces, en dit is waar we op gestuit zijn,” zegt onderzoeker Lee, die gastro-enteroloog is in het Royal Free Hospital en UCL.

Lees ook: waarom wandelen in het bos zo goed voor je is

Darmziekten

Er is ook veel onderzoek gedaan naar de invloed van vitamine D op inflammatoire darmziekten (IBD) maar die resultaten zijn niet eenduidig. Het viel onderzoekers op dat mensen met IBD een lagere vitamine D– concentratie hebben dan mensen zonder IBD. Daaruit ontstond een discussie: neemt hun lichaam minder vitamine D op door een ontstekingsziekte, of is dat juist de oorzaak? Vervolgens keken ze naar mensen die heel noordelijk wonen, omdat zij vanwege minder zon vaak minder vitamine D binnenkrijgen. En wat blijkt? Hoe noordelijker je woont, hoe groter de kans om de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa te krijgen.

Tekst: MANON DAELMANS, beeld GettyImages

Vegan vitamine D