Wat gebeurt er als je te veel zit?
18 november 2022
Nu velen thuiswerken, wordt het loopje naar het koffieapparaat of naar een collega gemist. Je zit meer dan je lief is. Maar wat gebeurt er al je te veel zit?
We vroegen het aan Mai Chin A Paw, bewegingswetenschapper, epidemioloog en hoogleraar epidemiologie van jeugd en gezondheid bij Amsterdam UMC. Ze doet onder meer onderzoek naar de effecten van lichamelijke activiteit en langdurig stilzitten op de gezondheid.
Lees ook: ‘Is het slecht om met je benen over elkaar heen te zitten?‘
Zitten
Mai Chin A Paw: “Uit onderzoek blijkt dat we zo’n acht tot tien uur per dag zitten, maar dat is een grove schatting die is gebaseerd op ingevulde vragenlijsten. Het is lastig om voor jezelf te schatten hoelang je op een dag zit. Wanneer je precies te veel zit, weten we nog niet. De laatste decennia bewegen we steeds minder, omdat veel zaken zijn gemechaniseerd. Vroeger fietsten we naar de brievenbus en stonden we op om de telefoon te pakken. Tegenwoordig hebben we alles binnen handbereik.
In de eerste beweegrichtlijnen werd geadviseerd minimaal twee keer per week te sporten. De laatste jaren ligt de focus op het stimuleren van matig-intensief bewegen, zoals fietsen of tuinieren. Recent is daar aandacht voor minder stilzitten bij gekomen. Maar als we kijken naar het wetenschappelijk bewijs, ligt het probleem niet per se bij te veel zitten, maar eerder aan het gebrek aan bewegen in het algemeen.”
De gevolgen
“Regelmatig bewegen zorgt ervoor dat je bloed goed stroomt en voedingsstoffen in de cellen worden opgenomen. Bij gebrek aan spieractiviteit is de stofwisseling minder efficiënt. We zien een duidelijk verband tussen onvoldoende bewegen en het ontwikkelen van suikerziekte, hart- en vaatziekten of kanker. Bovendien kan iemand met een zittend beroep door langdurig in dezelfde houding te zitten vaker last hebben van rug-, schouder- en nekklachten. Daarnaast kunnen zenuwen en bloedvaten tijdens lang stilzitten worden afgekneld, waardoor je bijvoorbeeld kramp krijgt.
Er wordt weleens gezegd dat zitten het nieuwe roken is, maar dat kun je niet met elkaar vergelijken. Dat wil niet zeggen dat al dat zitten geen probleem is. Het merendeel van de volwassenen en kinderen beweegt namelijk veel te weinig.”
Staan is niet bewegen
“Als je een zittend beroep hebt, kun je dit compenseren door regelmatig te bewegen. De gedachte dat sporten geen zin heeft, omdat je toch al veel zit, is onterecht. Bewegen heeft áltijd zin. Ik zou dan ook adviseren zo veel mogelijk beweging in je dag in te bouwen. Bijvoorbeeld door de printer verder weg te zetten, altijd de trap te nemen, te lopen tijdens het bellen, te fietsen of op een andere verdieping naar het toilet te gaan. In een onderzoek zagen we geen verschil in bloedwaarden tussen een groep die acht uur lang stilzat en een groep die acht uur lang stond. Staan is dus niet genoeg. Je moet echt in beweging komen.”
Tekst: Maike Abma
Genoten van dit artikel? Dit artikel stond in het blad Santé, dat maandelijks in de winkel ligt!
Tip van de redactie
Tunturi Cardio Fit R20 Roeitrainer
