Waar blijft je vet als je afvalt? Expert legt uit
22 december 2022
Veel mensen hebben het weleens geprobeerd: een paar kilo’s kwijtraken. Maar waar blijft het vet eigenlijk als je afvalt? Dr. Mariëtte Boon legt het uit.
Dr. Mariëtte Boon is internist in opleiding in het Leids Universitair Medisch Centrum. In 2014 promoveerde ze cum laude met haar onderzoek naar bruin vet. Samen met internist-endocrinoloog prof. Liesbeth van Rossum, oprichter van het Centrum Gezond Gewicht en expert op het gebied van stress en obesitas, schreef ze het boek Vet belangrijk (€ 20,99 Ambo Anthos) vol feiten en fabels over vet.
Wat is lichaamsvet?
“Er zijn twee soorten lichaamsvet: bruin en wit vet. Dat laatste is de soort die wij allemaal kennen en waar we het liefst vanaf willen. Wit vet bestaat uit witte vetcellen, een soort zakjes die zich vullen met vet. Het zit door je hele lichaam; onder je huid en tussen je organen. Gemiddeld bevat een mens ongeveer veertien kilo wit vet. De hoeveelheid bruin vet in ons lichaam is veel minder, ongeveer 300 gram. Dit vet heeft, zoals de naam al zegt, een bruine kleur. Het zit als een soort kussentjes in je nek en langs grote bloedvaten. De cellen in bruin vet zien er heel anders uit en zijn eigenlijk kleine energiefabriekjes. Ze kunnen vetten en suikers verbranden tot warmte.”
Wat is het nut van lichaamsvet?
“Het biologisch nut van bruin vet is om je warm te houden. Als je blootstaat aan kou, ga je rillen en klappertanden om warmte te maken, maar dat kost enorm veel energie. Daarom is er een tussenoplossing: bruin vet. Dat staat binnen een paar minuten ‘aan’ en maakt je dan warm. Je hersenen houden constant in de gaten of je lichaamstemperatuur te hoog of te laag is. In het laatste geval geven ze een seintje aan het bruine vet om bij te stoken. Als je per dag twee uur in de kou staat – 17 graden is al voldoende – kun je de hoeveelheid bruin vet verhogen en hiermee je vetverbranding opschroeven. Ons witte vet dient als opslagplaats voor vet en is daardoor onmisbaar. Je organen gebruiken naast suikers namelijk ook vetten als brandstof. Dat hebben ze nodig om te functioneren.”
Wat gebeurt er als je afvalt?
“Als organen vet gebruiken als brandstof wordt het in een chemische reactie, waarbij zuurstof wordt gebruikt, verbrand tot energierijke stofjes, water en koolstofdioxide moleculen, die je uitademt. Wanneer je meer calorieën verbrandt dan je binnenkrijgt, bijvoorbeeld door sporten en gezond eten, laat je witte vet meer vet los dan er binnenkomt en wordt het in de verschillende organen verbrand. Het gevolg is dat je witte vet letterlijk kleiner wordt. Ook dankzij bruin vet kun je afvallen: hierbij worden vetten uit het witte vet namelijk verbrand tot warmte. Kortom: als je afvalt, wordt je vet omgezet tot warmte, energierijke stofjes, water én koolstofdioxide.”
Tip van de redactie
