De overgang is een natuurlijk proces waar veel meer openheid over zou moeten zijn

16 september 2023

De overgang is een natuurlijk proces. Verschijnselen zijn niet per definitie klachten en wie goed voor zichzelf zorgt, gaat gezond de overgang in en komt er ook zo weer uit. Of, zoals gynaecoloog van Hall het ooit betitelde: vrouwen zijn gezonder dan u denkt.

Toen hoogleraar gynaecologie Eylard van Hall eind jaren negentig afscheid nam aan de universiteit van Leiden verscheen zijn boek: Vrouwen zijn gezonder dan u denkt. Een oud boek zou je denken, maar het zou zo weer kunnen verschijnen. Of in ieder geval het hoofdstuk over de ‘hormonale mythologie rond de overgang’. De overgang is een natuurlijk proces waar veel meer openheid over zou moeten zijn. Vrouwen weten zelf wel wat er nodig is en of ze overgangsverschijnselen of -klachten hebben. En in geval van klachten zouden ze dat ook moeten aankaarten en eventueel om medicatie vragen. 

Je hoeft je niet bij klachten neer te leggen

Tot jaren daarvoor besteedden artsen nauwelijks aandacht aan overgangsklachten. Het hoorde er gewoon bij. Geen vrouw kan echter om de overgang heen, en als zich werkelijk klachten voordoen, hoef je je daar als vrouw niet bij neer te leggen. Er zijn heus middelen die werkelijke klachten kunnen verminderen of zelfs wegnemen. Van hormoonpleisters en pillen tot aan een heuse hormonale therapie. Maar ook een gezonde levensstijl draagt aan het verminderen van klachten bij. 

Voor het zover is, is het van belang te weten of die overgangsverschijnselen ook daadwerkelijk klachten zijn. Dat zijn ze als vrouwen zich bijvoorbeeld ziek moeten melden voor het werk omdat het gewoonweg niet gaat. Dan is er serieus sprake van een verminderde kwaliteit van leven. Als daar iets aan gedaan kan worden, moet dat helder zijn en ook kunnen. 

Voorkom gewichtstoename door gezond te eten en meer te bewegen

Daarentegen wordt er ook weer heel vaak over klachten gesproken, regelmatig in de media, terwijl het gewoonweg normale verschijnselen zijn. Heel natuurlijk en goed mee te leven. Gewichtstoename bijvoorbeeld. Het speelt vaak een rol en vrouwen vinden dat heel vervelend. Afvallen in de overgang valt bovendien niet mee, maar daar is in veel gevallen wel iets aan te doen. Meer groenten eten en minder koolhydraten, minder grote porties maar wel meer over de dag om aan voldoende vitaminen, mineralen en eiwitten te komen. Vooral goed voor jezelf zorgen en jezelf in acht nemen, blijken te werken. Gezond eten en (meer) bewegen zijn belangrijke aspecten om overgewicht te voorkomen of te minimaliseren. 

Bij hartklachten vrouwen ligt het iets anders. Oestrogeen is een hormoon dat ook zorgt voor schone vaatwanden. Neemt die hoeveelheid af, zoals tijdens de overgang, dan ligt het dichtslibben ervan veel eerder op de loer. Heeft een vrouw dan ook nog eens overgewicht, met meer vet in de buikstreek, stijgen het cholesterolgehalte en de bloeddruk eveneens, dan zorgt dat alles bij elkaar voor een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. 

Hart- en vaatziekten zijn allang geen typische mannenziekten meer

Jaren terug werden hart- en vaatziekten als typische mannenziekten beschouwd, maar dat is met bovenstaande gegevens uit de wereld. Uit onderzoeken blijkt dat vrouwen op middelbare leeftijd inderdaad nog maar weinig vernauwingen hebben in de grotere kransvaten, maar wel in de kleinere vaatjes. Vooral na de menopauze, het moment waarop de vrouw niet meer menstrueert, neemt het risico op hart- en vaatziekten toe. Hormoonbehandelingen blijken dan niet de remedie te zijn. Wel een gezonde levensstijl zoals meer bewegen, overgewicht voorkomen, niet roken en gezond eten. Daarmee verlaag je het risico. 

Daarmee is maar gezegd dat overgangsverschijnselen zeker serieus moeten worden genomen, maar dat we niet direct zouden moeten spreken over klachten. Wie er een gezonde levensstijl op nahoudt, komt vaak zonder noemenswaardige problemen door de overgang heen. Dan zijn vrouwen gewoon gezond en hoort de overgang erbij, zoals Eylard van Hall bepleitte. Zijn er werkelijk klachten dan moet een vrouw daar openlijk over kunnen praten en goed geïnformeerd worden over hoe belangrijk het naleven van een gezonde levensstijl wel niet is. En als het nodig is eventueel medicatie kunnen krijgen. In alle gevallen moeten serieuze gevolgen zoals hart- en vaatziekten zoveel mogelijk worden voorkomen. 

Lees ook: Wat iedere vrouw zou moeten weten over de overgang (voordat ze erin terechtkomt)

Dit artikel is geschreven door een betalende partner.