Wereld Autisme dag: autisme bij vrouwen vaak pas laat herkend
2 april 2024
Het is vandaag Wereld Autisme dag. Op deze dag wordt wereldwijd aandacht gevraagd voor autisme. Tussen mannen en vrouwen met autisme zit een groot verschil.
Steeds meer vrouwen krijgen de diagnose autisme. Alleen uit de stoornis zich bij hen heel anders, waardoor het vaak pas laat wordt herkend. “Vaak worden deze vrouwen heel goed in iets waar ze eigenlijk helemaal niet goed in zijn: sociaal doen.”
Wat verstaan we onder autisme spectrum stoornis (ASS)?
Beperkingen in de verbale en non-verbale communicatie en sociale interactie zijn de bekendste gedragskenmerken van een autismespectrumstoornis (ASS). ASS is eigenlijk een overkoepelende naam voor alle verschillende vormen van ontwikkelingsstoornissen. Bij alle soorten autisme gaat het om een storing in de informatieverwerking in de hersenen.
Niet alleen een mannending
Volgens de statistieken is autisme vooral een mannending, want in Nederland is slechts één op de vijf mensen met ASS vrouw. Hoe komt dat? Volgens arts-onderzoeker Anne Fleur Stapert van het Autisme Team Noord-Nederland wordt autisme bij vrouwen vaak niet herkend. “Dat komt onder andere doordat vrouwen van nature beter zijn in communicatie en sociale interactie dan mannen. Dat begint al op jonge leeftijd. Waar jongens meer woede-aanvallen en driftbuien hebben en zich interesseren voor specifieke onderwerpen zoals het sterrenstelsel, kijken meisjes vooral naar sociaal gedrag in hun omgeving. Ze cijferen zich in de klas weg, waardoor ze verlegen overkomen. Zo leren ze van jongs af aan al om hun autisme te verbloemen met sociaal wenselijk gedrag. En dat houden ze vaak lang vol, waardoor hun autisme niet altijd aan het licht komt.”
Lees ook: Overeenkomsten tussen anorexia en autisme
Vaak verkeerd of pas laat diagnose gesteld
Ook uit onderzoek blijkt dat de diagnose autisme bij vrouwen vaak verkeerd of pas laat gesteld wordt. Dat komt omdat de huidige diagnose-instrumenten vooral gericht zijn op mannen. Maar liefst 45 procent van de vrouwen met autisme krijgt eerst een verkeerde diagnose, zoals een angst-, stemmings- of persoonlijkheidsstoornis. Gelukkig is dat aan het veranderen. Stapert: “Het besef dat autisme er bij vrouwen anders uitziet dan bij mannen groeit, daardoor wordt er tegenwoordig bijvoorbeeld ook specifiek gekeken naar camouflage-gedrag.”
De lat te hoog leggen
Vaak spiegelen vrouwen met ASS zich aan vrouwen die alle ballen in de lucht weten te houden. En dat terwijl dat voor hen veel meer energie kost. Het probleem is dan ook dat vrouwen met een stoornis in het autismespectrum de lat te hoog leggen voor zichzelf. Stapert: “Vaak zijn vrouwen met ASS van jongs af aan al zo gewend om zich aan elke situatie aan te passen, dat hun camouflagegedrag een tweede natuur is geworden. Daar komen ze een heel eind mee, maar de keerzijde is dat ze te veel van zichzelf vragen en niet meer weten welk gedrag echt bij hen hoort.” Contact met andere vrouwen met ASS kan volgens haar helpen bij de herkenning en erkenning van zichzelf.
Herkenbaar of niet? Doe de test
In hoeverre herken jij deze autistische trekjes? Antwoord met ja, soms of nee.
Vind je het makkelijk om een gesprek te voeren?
Ja – Soms – Nee
Vind je het makkelijk om een gesprek gaande te houden?
Ja – Soms – Nee
Kun je inschatten wanneer oogcontact gepast is?
Ja – Soms – Nee
Vind je het makkelijk om de lichaamstaal van anderen te begrijpen?
Ja – Soms – Nee
Kost het jou veel energie om op een verjaardag of feestje te zijn?
Ja – Soms – Nee
Kun je goed aanvoelen wat gepast gedrag is in sociale situaties?
Ja – Soms – Nee
Vind je het makkelijk om je anders voor te doen dan hoe je je voelt?
Ja – Soms – Nee
Heb je een hoge fysieke pijngrens?
Ja – Soms – Nee
Herken je het wanneer andere mensen sarcasme of ironie (humor) gebruiken?
Ja – Soms – Nee
Raak je snel overprikkeld door geluid, aanrakingen, structuren, smaken, patronen of kleuren?
Ja – Soms – Nee
Vind je het moeilijk om je eigen behoeften en grenzen op te merken?
Ja – Soms – Nee
Zijn er bepaalde bewegingen die je bij stress dwangmatig herhaalt?
Ja – Soms -Nee
Heb je moeite met veranderingen in je dagelijkse routine?
Ja – Soms – Nee
Kun je je helemaal verliezen in één specifieke hobby (of onderwerp)?
Ja – Soms – Nee
Merk je vaak details op die anderen niet zien?
Ja – Soms – Nee
Het resultaat
Hoe vaker je ja of soms hebt ingevuld, hoe meer kenmerken je hebt uit het autismespectrum. Maar… belangrijker is of je hier in je dagelijks leven last van hebt. Zo ja, bespreek dit dan met je huisarts. Die kan je eventueel doorverwijzen naar een specialist op het gebied van ASS.
Tip van de redactie:
Autisme: dat is toch dat je supersnel kunt uitrekenen dat 7 augustus 1984 op een dinsdag viel? Nou… nee. Bianca Toeps legt je in dit boek haarfijn uit wat het wél betekent als je autisme hebt. Dat doet ze bijvoorbeeld door te kijken wat de wetenschap zegt over autisme (en waarom sommige theorieën de prullenbak in kunnen), maar ook door haar eigen verhaal te vertellen, en andere mensen met autisme te interviewen. Bianca beschrijft op een frisse en luchtige manier de verschillende situaties waar je als autist tegenaan loopt in het dagelijks leven. Voor meer info klik op onderstaande button.
Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit
BRON: SANTÉ FEBRUARI 2020, TEST: MENTAALBETER.NL
TEKST: ESMIR VAN WERING
