Wat je moet weten over endometriose
8 maart 2023
Bijna een half miljoen Nederlandse vrouwen heeft endometriose. Bij deze vaak pijnlijke aandoening zit er weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder, bijvoorbeeld op de eierstokken en darmen. Dít is alles wat je over endometriose moet weten.
Wat is endometriose?
Als er tijdens de menstruatie baarmoederslijm buiten de baarmoederholte terechtkomt, wordt dit meestal door je lichaam opgeruimd. Bij sommige vrouwen gebeurt dit niet en dan kan het uitgroeien tot één van in totaal drie verschillende endometriosevormen.
- De eerste vorm is oppervlakkige endometriose met kleine vlekjes op het buikvlies. Deze vorm komt vaak voor en geeft gelukkig lang niet in alle gevallen klachten.
- Een tweede vorm is het ontstaan van cysten in of op de eierstokken, waardoor verklevingen ontstaan en de functie wordt belemmerd.
- Bij de derde variant ontstaan er verklevingen van weefsel rondom de baarmoeder of tussen de baarmoeder en andere organen zoals de darm, waardoor deze aan elkaar groeien.
Wat zijn de klachten?
Elke vorm heeft een specifiek klachtenpatroon van bijvoorbeeld buik- en darmpijn, problemen bij seks, een moeilijke stoelgang, vermoeidheid en verminderde vruchtbaarheid. Maar in welke vorm dan ook, het is vrijwel altijd cyclusgebonden. De pijn komt opzetten voor of tijdens je menstruatie.
Verschillende klachten van endometriose op een rijtje
- Pijn vlak voor en tijdens de menstruatie
- Pijnlijke stoelgang
- Pijn tijdens of na het vrijen
- Pijn bij het plassen
- Pijn in de darmen
- Vermoeidheid
- Zwanger worden lukt niet
Wat kun je doen als je last hebt van deze klachten?
Heb je bovenstaande klachten? Dan kan het verstandig zijn om je te laten onderzoeken. Zo kan endometriose worden ontdekt of uitgesloten. Het onderzoek bestaat uit een inwendig onderzoek en als het nodig is, kan er daarna nog een echo gemaakt worden.
Hiermee kunnen de twee ernstigste vormen van endometriose bijna altijd met zekerheid worden ontdekt of uitgesloten. Maar de minder ernstige, oppervlakkige endometriose kan met dit onderzoek niet ontdekt worden. Met een kijkoperatie is de lichte vorm wel op te sporen en zelfs direct te behandelen, maar vaak is dat niet de moeite waard, omdat de plekjes weer terugkomen na een menstruatie.
De behandeling
De anticonceptiepil kan verlichting geven. Vooral het doorslikken van de pil kan een slimme methode zijn. Dan menstrueer je niet, verlies je geen bloed en heb je dus ook minder of geen klachten. Ook het Mirenaspiraaltje kan soms helpen. Daarnaast bestaan er medicijnen, maar die zijn best heftig. Heb je klachten? Ga naar de huisarts en laat je eventueel doorverwijzen naar een gynaecoloog om de voor jou beste oplossing te vinden.
Cijfers
- Ongeveer vijftig procent van de vrouwen in de vruchtbare levensfase krijgt een lichte vorm van endometriose. Deze endometriose veroorzaakt geen klachten en hiervoor is geen behandeling nodig.
- Gemiddeld zit er 9,2 jaar tussen de eerste klachten van endometriose en het moment waarop endometriose door een gynaecoloog wordt vastgesteld.
- Vijftien procent van de vrouwen met endometriose is jonger dan dertig jaar.
- In Nederland hebben naar schatting 440.000 vrouwen endometriose.
- Het verloop van deze aandoening is moeilijk te voorspellen. Bij sommige vrouwen geneest het spontaan, bij anderen breidt het zich juist verder uit.
- De aanmaak van baarmoederslijmvlies stopt zodra je in de overgang komt. Ook het slijmvlies buiten de baarmoeder groeit dan niet meer, dat is het moment dat de endometriose tot rust komt.
Je kunt een verhoogde kans hebben als…
• jouw moeder of zus endometriose heeft.
• je al heel jong begon te menstrueren.
• je pas laat in de overgang komt.
• je nog niet zwanger bent geweest.
• jouw cyclus kort is waardoor je vaak menstrueert.
Bron: Archief, beeld: Getty Images
