Koelen of verwarmen bij pijn?
23 november 2023
Koorts, kneuzingen, kramp. Weet jij wanneer je moet koelen en wanneer je voor een warme kruik moet kiezen?
Koelen of verwarmen bij pijn? Een richtlijn
Stel, je bent gevallen en je spieren doen pijn. Leg je er dan een zak bevroren erwten op of zoek je verlichting bij een warme kruik? Kou en warmte kunnen allebei helpen om pijn te verminderen en daarom kan het verwarrend zijn om te bepalen wat je moet doen. Iets om te onthouden: kou gebruik je over het algemeen bij pijn door een zwelling of een ontsteking bij letsel. Warmte heeft een ontspannende werking en is beter voor spierpijn of een chronische kwaal.
1. Migraine
Als pijn door je hoofd hamert, kunnen kou en warmte beide verlichting geven. Bij migraine bestaan namelijk verschillende soorten hoofdpijn. Om migraine te verlichten, is het belangrijk om te ontdekken of het voor jou prettig voelt om je hoofd te koelen of warm te houden. Migraine kan soms voor spanningspijn in je nekspieren zorgen. In dat geval kun je het best voor warmte kiezen om de doorbloeding te verbeteren en voor ontspanning te zorgen.
2. Vaatproblemen
Als je last hebt van dikke enkels en vermoeide benen, kan het zijn dat je vaatproblemen hebt. Vaatproblemen worden veroorzaakt doordat bloed niet goed door je aderen stroomt en dit geeft klachten zoals zware benen en enkels die moe aanvoelen. Een koude douche kan de bloedcirculatie verbeteren. Je vaten ‘schrikken’ door het koude water en trekken samen, waardoor ze je bloed vooruit stuwen. Je bloeddruk wordt hierdoor tijdelijk verhoogd en je benen krijgen een stoot nieuwe energie.
Lees ook: kaakpijn, hier komt het door
3. Spierpijn
Bij intensief bewegen gaat er soms meer melkzuur dan bloed en zuurstof naar je spieren. De ophoping van melkzuur geeft spierpijn. Dit gaat vanzelf over dankzij eiwitten die je uit voeding haalt, maar tot die tijd kunnen pijnlijke spieren wel vervelend aanvoelen. Een massage helpt het pijnlijke gebied te verwarmen en de doorbloeding te stimuleren. De verbeterde bloedcirculatie duwt het melkzuur weg en hierdoor ontspannen je spieren en verdwijnt de spierpijn. Masseren helpt in dit geval beter dan een hotpack, die warmte dringt niet ver genoeg door.
4. Wond
Wanneer je een wond hebt, is je huidweefsel beschadigd. Dit kan zwelling, pijn en roodheid veroorzaken en de verwonding kan ook warm aanvoelen omdat het weefsel (een beetje) ontstoken is. Deze pijnlijke zwelling is een natuurlijke reactie van je lichaam op letsel. Kou kan dit letsel verdoven: het vernauwt je bloedvaten zodat er minder bloed naar de wond stroomt. Denk maar aan witte vingers in de kou. Kou kan bloed- en vochtophoping in het getroffen gebied verminderen, waardoor er minder druk ontstaat op de wond en de zwelling afneemt.
5. Kramp
Je hoeft niet hard te hebben gesport om kramp te krijgen. Zelfs in je slaap kun je kramp krijgen. Normaal zijn niet alle vezels in je spieren tegelijkertijd actief. Bij kramp treedt er een foutje op in dit proces en trekken alle vezels in je spieren in een bepaald gebied tegelijkertijd samen. Dit komt doordat je zenuwen de spieren die samentrekken te veel signalen geven. Oorzaken van kramp zijn bijvoorbeeld plotselinge kou, zuurstoftekort of magnesiumtekort. De verkrampte spier oprekken werkt het best, ook een massage kan verlichting geven.
6. Keelpijn
Kou helpt goed om de slijmvliezen te verdoven, zodat je minder pijn voelt. Neem bijvoorbeeld een glas koud water met ijsblokjes. Kies liever niet voor koud fruit, fruitijsjes en vruchtensappen omdat ze zuur zijn en je pijnlijke keel kunnen irriteren.
Lees ook: 5 tips om keelpijn te verzachten
7. Gewrichtsproblemen
Je kunt last krijgen van gewrichtspijn als je zwaar hebt getild of wanneer je lichaam overbelast is na het sporten. Bij niet ontstoken gewrichten is warmte de beste oplossing. Je kunt je gewrichten en spieren laten ontspannen door een warm bad te nemen of een warme kruik op het pijnlijke gewricht te leggen. Maar let op: als het gewricht rood is en warm aanvoelt, kun je de pijn het best verlichten met kou. De rode huid kan op een ontsteking duiden en warmte kan een ontsteking juist erger maken.
Lees ook: 5 vragen die de huisarts vaak stelt
8. Brandwond
Na een ongeluk met kokend water, vuur of een bijtende stof, zit er binnen no time een brandwond op je huid. Eerst water, de rest komt later, aldus de Brandwondenstichting. Maar welke temperatuur moet dit stromende water eigenlijk hebben? Lauw water is het best. Laat je dus niet voor de gek gouden door ijskoud water te gebruiken. Daarmee houd je de minimale koeltijd van vijf tot tien minuten niet vol en er kunnen zelfs onderkoelingsverschijnselen optreden.
9. Griep
Als je ziek bent, kruip je het liefst de hele dag in bed. Misschien ben je geneigd onder een extra dik dekbed te kruipen, maar dat is niet nodig. Onder luchtiger beddengoed kan je lichaam makkelijker weer op de juiste temperatuur raken. Heb je het koud en last van rillingen? Dan kun je tijdelijk een wat dikkere deken gebruiken.
TEKST MANON DAELMANS
BEELD GETTY IMAGES
23 NOVEMBER 2023
Tip van de redactie
Samsung Galaxy Watch Active 2
