Eicellen invriezen: je kinderwens in de koelkast

15 februari 2019

Wat als je eind dertig bent, je relatie net uit is, maar je wel een kinderwens hebt? Het overkomt veel vrouwen, zo ook journalist Emily (36). Ze overweegt haar eicellen te laten in vriezen en gaat op onderzoek uit.

Weer valt er een geboortekaartje op mijn deurmat. Het is al het derde in twee maanden tijd. Vrijwel al mijn vrienden zijn druk bezig een gezin te stichten, en ik, tja… Ik ben net gedumpt door mijn vriend. We hadden het al gehad over samenwonen en zelfs kinderen, maar opeens kreeg hij het benauwd en trok van de ene op de andere dag de stekker eruit.

Verdriet om kinderwens

De afgelopen weken heb ik de ogen uit mijn hoofd gehuild. Om hem, om ons. Maar ook om iets waar ik nog nooit eerder om heb getreurd, namelijk dat het, nu ik 36-en-een-half ben, misschien weleens te laat zou kunnen zijn voor mij om een leuke man te vinden met wie ik kinderen zou willen krijgen. Die gedachte sloeg in als een bom en hoe hard ik het ook probeer – ik krijg ‘m niet meer uit mijn hoofd. Nu kan ik natuurlijk als een malle Tinder installeren op mijn telefoon, om zo snel mogelijk weer aan de man te komen. Zodat ik met een beetje geluk mezelf nog rap voor mijn 38e kan laten bezwangeren… als dat überhaupt al lukt.

Maar: dat wil ik helemaal niet. Ik heb liefdesverdriet en het laatste waar ik nu zin in heb, is daten. Ik word sowieso onpasselijk bij de gedachte dat ik weer helemaal opnieuw moet beginnen: iemand leren kennen, vanuit niets samen iets proberen op te bouwen. En met de tijd die verstrijkt komt er alleen maar meer druk op een nieuwe mogelijke relatie te liggen; is iemand wel ‘compatible’? Met dezelfde wensen en verlangens (lees: kinderwens)? Eerder had ik twee lange relaties en toen waren mijn partners degenen die aangaven graag kinderen te willen, en was ík nog niet zo ver. Ik had namelijk héél andere prioriteiten: reizen, reizen en nog meer reizen. Op avontuur gaan, de wereld verkennen, feesten. Kinderen, ik? Nee, ik zou ze misschien ooit wel willen, maar dat was een vage wens voor een verre toekomst. Toen ik op mijn 35ste weer verliefd werd, zag ik voor het eerst in mijn leven de potentiële vader van mijn kinderen in iemand.

Druk van de ketel: eicellen invriezen

Wanneer ik voor de zoveelste keer snikkend met een vriendin aan de telefoon hang en mijmer over mijn in het water gevallen toekomstdromen, zegt ze opeens: ‘Emily, waarom laat jij eigenlijk niet je eicellen invriezen? Dat zou een hoop druk van de ketel halen voor de toekomst.’ Heh? Wat? Ik heb er weleens iets over gehoord, maar weet er weinig van. Meteen nadat we ophangen, ga ik googelen. Die nacht slaap ik amper. Je kunt dus je eicellen laten invriezen, die worden dan een paar jaar voor je bewaard in een koelkast, waarna je ze weer kunt laten terugplaatsen. Waarmee je dus de kwaliteit én vooral ook de hoeveelheid van je ‘jongere’ eicellen behoudt. Maar is dat echt zo? Hoe effectief is het daadwerkelijk? Wat kost het? En, en, en…

Het traject naar eicellen invriezen

Wanneer ik me er een paar dagen later wat meer in ga verdiepen, schrik ik. Van het traject én de kosten. Het traject blijkt te bestaan uit verschillende fases. Te beginnen met een vooronderzoek; een bloedafname waarbij de waarde van het zogeheten AMH-hormoon wordt vastgesteld. Deze waarde laat vrij nauwkeurig zien hoeveel eicellen een vrouw nog heeft en op welk moment ze in de overgang zal raken. De stap erna is hormoonstimulatie: via dagelijkse injecties in de buik wordt de rijping van eicellen gestimuleerd. En daarna volgen één of meerdere eicelpuncties, wat chirurgische ingrepen zijn. De ‘behandeltijd’ kan variëren van een aantal maanden tot een jaar. En de kosten liggen tussen de 4.000 en 7.000 euro (afhankelijk van de hoeveelheid puncties en medicatie die je nodig hebt, wat per persoon verschilt). Het invriezen zelf kost vierhonderd euro, plus ongeveer veertig euro per jaar ‘opslagkosten’. En dit alles wordt niet door de zorgverzekering vergoed. Wanneer je de eicellen terug wilt laten plaatsen gebeurt dit op dezelfde manier als bij een ‘regulier’ IVF traject, waarvan maximaal drie terugplaatsingen worden vergoed.

Laatste redmiddel

En het geld is nog lang niet alles, er ook een fysiek aspect om rekening mee te houden. Tenminste, als ik Maria mag geloven, een kennis van mij die haar eicellen afgelopen jaar heeft laten invriezen. Zij vertelt me hoe heftig ze de hormooninjecties vond die ze zichzelf moest geven. ‘Ik werd er heel emotioneel en labiel van’, zegt ze. ‘Dan barstte ik zomaar in huilen uit.’ Ook de eicelpuncties zelf zijn volgens Maria redelijk heftig, vergelijkbaar met heel erge menstruatiepijn. Toch heeft ze er geen spijt van, ze merkt dat het haar veel rust heeft gebracht. ‘Ik ben nu aan het daten en ik sta er echt veel relaxter in dan voorheen’, vertelt ze. ‘Omdat ik nu een ‘noodvoorraad’ heb, dus ik hoef niet meer per se binnen nu en twee jaar gesetteld en zwanger te zijn. Ik heb wat extra tijd ‘gekocht’, althans zo voelt het. Ook al weet ik dat dit me geen garanties geeft.’

De kans op een kind na het invriezen van eicellen

En dat lijkt me ook wel een fijn idee, wat ‘extra tijd’ kopen. Maar of het voor mij alle ellende waard is, dat vraag ik me af… Eicellen invriezen is eigenlijk te vergelijken met een brandverzekering afsluiten, stelt Petra de Sutter, gynaecoloog, hoofd van de afdeling reproductieve Geneeskunde in het UZ Gent en auteur van het boek De maakbare baby.

‘Je verzekert je huis tegen brand, maar hoopt natuurlijk dat je nooit aanspraak zult hoeven maken hierop. Zo is het ook met ingevroren eicellen. Met één verschil: de garantie is geen honderd procent. De kans op een kind per ingevroren eicel is beperkt. Als je bijvoorbeeld 34 bent en elke eicel heeft een kans van vijf procent, dan heb je met twintig eicellen ongeveer 65 procent kans om zwanger te worden. Bovendien: negentig procent van de vrouwen die hun eicellen laten invriezen, gebruikt deze nooit. Ze worden gewoon op de natuurlijke manier zwanger en dat is ook het beste. Als vrouwen bij ons terugkomen wanneer ze een partner hebben gevonden, zeggen we altijd: probeer het eerst op natuurlijke wijze, geef het nog een paar jaar. En pas wanneer het dan nog niet lukt, starten we een behandeling. IVF-behandelingen hebben namelijk een enorme impact, zowel lichamelijk als mentaal. Dus in mijn ogen moet je daar alleen aan beginnen als het je laatste optie is.’

mIk heb duidelijk onderschat wat het allemaal behelst. Het in laten vriezen van mijn eicellen klinkt als een steeds minder aanlokkelijk plan. Ik zie mezelf deze medische mallemolen niet in duiken.

Ex aan de deur

Uiteindelijk hak ik na nog wat wikken en wegen de knoop door. Ik doe het niet. De hoofdredenen: ik vind het te kostbaar en het is een ontzettend heftig traject wat je lichaam en hormonen op zijn kop zet. En ergens denk ik ook: als het niet meant to be is, dan kan ik daar ook mee leven. Dan heb ik nog steeds een leuk leven, mijn vrijheid, en kan ik lekker blijven reizen. En een nieuwe leuke man komt ook wel weer, of niet. Ik besluit alles los te laten, doemgedachten uit mijn hoofd te bannen en gewoon maar te zien wie of wat er op mijn pad komt.

En guess what, nog geen week later staat out of the blue mijn ex aan de deur. Of we alsjeblieft kunnen praten. Dat hij spijt heeft van zijn beslissing. Na daar even goed over na te hebben gedacht en hem zeer welverdiend te hebben laten zweten, neem ik hem terug (en ja oké, heus wel met een sprongetje in mijn hart). Ik wil niks forceren en blijf bij mijn eerdere beslissing: ik wil en ga me nergens meer druk over maken. Ik wil van het leven genieten zonder mezelf stress op te leggen. Net zoals Maria, ook al heb ik dan geen ‘noodvoorraad’. Mocht er uiteindelijk een kleintje bij komen, dan zou ik dat heel erg gezellig vinden. Maar zo niet, dan is het ook goed. Either way: I’ll be happy.

Dit artikel is eerder verschenen in het januarinummer van 2018 | Beeld: Shutterstock