Durf je niet te vliegen? Zo ga je om met vliegangst
2 mei 2023
Droom je van een verre oorden, maar breekt het zweet je uit bij het idee dat je in een vliegtuig moet? Dan wordt het tijd om je vliegangst de baas te worden.
Vliegen is de veiligste manier van reizen, maar probeer dat maar eens te onthouden als je zwetend van de zenuwen in je vliegtuigstoel zit. Ondanks dat je heus wel weet dat je eerder een loterij wint, dan dat je dat je daadwerkelijk in je life vest moet, kun je nu eenmaal heftig reageren op de hoogte, de drukte, de reisstress en de kleine ruimte. Het goede nieuws is dat je je vliegangst kunt leren beheersen, zodat reizen een stuk minder stressvol wordt.
Aanvaardbaar risico
Een derde van de Nederlanders heeft vliegangst, waarvan de helft écht niet durft te vliegen. De rest gaat bibberend het vliegtuig in of slaat nog snel twee alcoholische drankjes achterover in de vertrekhal. Vliegangst betekent niet altijd alleen bang zijn voor een vliegtuigongeluk, schrijft Lucas van Gerwen in zijn boek Over vliegangst. Ook claustrofobie, verlatingsangst en heimwee kunnen je vliegbeleving flink verpesten.
Dat zo veel mensen bang zijn in het vliegtuig, heeft te maken met een verkeerde inschatting van gevaar, schrijft Van Gerwen, die zelf zijn vliegangst overwon. ‘Onze persoonlijke waarneming van het risico bepalend is voor onze mate van angst. Vliegen is een complexe zaak en wanneer we met complexe, en in onze belevingswereld onzekere situaties worden geconfronteerd, zijn we soms niet meer logisch en rationeel. Toch behoort vliegen tot de aanvaardbare lage risico’s in ons leven.’
5 tips om je vliegangst te beheersen
Verdiep je in de feiten
Vliegen is veilig, maar hoe zit dat precies? Volgens Stichting Valk, dat vliegangst klachten behandelt, zijn er in de afgelopen 10 jaar 800 mensen aan een vliegtuigongeval overleden. Alleen al in Nederland vallen ieder jaar meer doden in het verkeer. Zulke cijfers helpen je om het risico van vliegen in perspectief te zetten. Door feitelijke kennis op te zoeken over hoe vliegen dagelijks in z’n werk gaat, kom je erachter dat het proces lang niet zo mysterieus en spannend is als je denkt.
Hetzelfde geldt voor angst. Als je niet weet wat er in je lichaam en geest gebeurt terwijl je stress en angst ervaart, kom je in een negatieve spiraal terecht. ‘Onthoud dat lichamelijke angstreacties (zoals versnelde hartslag, hartkloppingen, versnelde ademhaling) niet gevaarlijk zijn, hooguit ongemakkelijk of oncomfortabel. Angst is geen synoniem voor gevaar. Op het moment dat je jezelf daarvan kunt overtuigen, zal het angstniveau al afnemen en beheers je al een beetje de kunst van het bang zijn’, schrijft Van Gerwen.
Laat je niet gek maken door de media
Juist doordat vliegtuigongelukken zo weinig voorkomen, worden ze breed uitgemeten in de media. Hetzelfde geldt voor tv-programma’s waarin een vliegramp uitgebreid geanalyseerd wordt. Psychologisch gezien kan het willen weten van alle details van zo’n ramp voelen als een manier om controle te houden over je angst, maar het tegendeel is waar. Je programmeert je hersenen voor op vliegangst.
Doe een fysieke oefening
Als je zenuwstelsel denkt dat er gevaar dreigt, maakt je lichaam zich klaar om te vechten, vluchten of bevriezen. Het kan voelen alsof je de grip op jezelf verliest. Goed nieuws: dat is niet zo. Voel je paniek opkomen, dan zul je misschien merken dat je gedachten alle kanten op schieten, je hart sneller gaat kloppen en je adem stokt. Of je wordt duizelig of misselijk. Begin dan bij het begin: het kalmeren van je zenuwstelsel. Dat kan heel simpel door op je ademhaling te gaan letten. Er zijn verschillende ademhalingsoefeningen die ervoor zorgen dat je weer rustig door je buik gaat ademen in stressvolle situaties. Experimenteer hiermee tot je iets vindt dat voor jou werkt; deze skill komt in alle stressituaties in je leven van pas. Stretchen (voor zover mogelijk) en spierontspanning helpt ook om je weer wat beter in je vel te voelen.