De 4 seizoenen van je menstruatiecyclus: zo werkt het
7 juni 2024
De fases kennen van je menstruatiecyclus kan er voor zorgen dat je je fijner voelt en je je leven daarop in kan richten. Hoe dat werkt? Dat lees je hier.
De ene week voel je je energiek en opgewekt, de andere week heb je een kort lontje en zitten je emoties hoog. Dit kan alles te maken hebben met de fase van je menstruatiecyclus. Als je weet hoe die werkt, kun je er je voordeel mee doen.
Je voelt je futloos, je hebt hoofdpijn en je humeur is ook weleens beter geweest. Begint binnenkort eigenlijk ook niet je menstruatie? Het liefst plof je op de bank met een kop thee, maar een blik in je agenda laat zien dat je dagen behoorlijk volgepland zijn. Er zit niets anders op dan even doorbijten. Herkenbaar? Het kan ook anders.
Een menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen en kun je in vier fases indelen die je kunt vergelijken met de vier seizoenen: winter, lente, zomer en herfst. Elk ‘seizoen’ heeft zijn eigen kenmerken en bijbehorende symptomen. Door die ten volle te benutten tijdens je dagelijkse bezigheden, ga je meer volgens je cyclus leven. Met als resultaat: meer samenwerken met je lichaam in plaats van ertegen te vechten.
Lees ook: 3 apps om je cyclus bij te houden
Sporten volgens je cyclus
Als je weet in welke week je je goed en zelfverzekerd voelt, en in welke week juist wat minder, kun je je daarop voorbereiden door bepaalde activiteiten dan niet of juist wel te plannen. Zo merken veel vrouwen dat work-outs vaak wat zwaarder voelen tijdens hun menstruatie, terwijl ze de weken daarna juist niet zwaar genoeg kunnen zijn. Om die reden wordt er bij sommige vrouwenelftallen van voetbalclubs gekeken naar de cyclus van de speelsters.
Zo is van Feyenoord en Excelsior bekend dat ze er rekening mee houden bij de trainingen en krijgen de speelsters van de Engelse voetbalclub Chelsea al jaren een persoonlijk trainings- en voedingsschema gericht op hun cyclus. Dat is niet alleen om het voor de speelsters comfortabeler te maken; volgens de sportarts die bij Chelsea betrokken is, dr. Bruinvels, is je coördinatie in fase 1 en 4 van je cyclus vaak wat slechter en is de kans op blessures hoger tijdens fase 1 en 2. ‘De menstruatiefase is een ontstekingsproces en overmatige ontstekingen kunnen leiden tot blessures. Het gaat dus niet alleen om het tracken van bijvoorbeeld het hormoon oestrogeen in de cyclus, maar ook om de kwetsbaarheid van het lichaam’, valt te lezen op de site van Chelsea.
Je cyclus als succesverhaal
Ex-wielrenster en viervoudig olympisch kampioen Leontien van Moorsel gebruikte haar cyclus zelfs bij haar poging om het werelduurrecord te verpletteren in 2003. Zij plande deze poging bewust wél in haar menstruatieweek – en met succes, want ze verbrak het wereldrecord van haar voorganger ruimschoots. “In de week voordat ik menstrueer, heb ik altijd vermoeide benen, maar als dan eenmaal de menstruatie begint, heb ik het idee dat mijn pijngrens verder weg ligt”, vertelde ze destijds in de media.
Fase 1 winter – de menstruatie
Gemiddeld 3 tot 7 dagen
De eerste dag van je menstruatie is de eerste dag van je cyclus. Je oestrogeengehalte is nog laag door de flinke daling in de week hiervoor en de productie van progesteron is gestopt. Omdat een lage hoeveelheid oestrogeen ook een laag gehalte serotonine (het ‘gelukshormoon’) betekent, kun je nog wat emotioneel en humeurig zijn. Ook is je energie minder en kun je last hebben van menstruatieklachten, zoals rugpijn, hoofdpijn en krampen.
De winter is het seizoen waarbij je naar binnen keert, je lichaam rust geeft en je tijd voor jezelf neemt. Ruil zware work-outs in voor wandelingen in de natuur en besteed veel tijd aan zelfzorg. Doe een uitgebreide avondroutine, schrijf in een journal en zorg voor voldoende slaap. Omdat je in deze fase flink wat bloed kunt verliezen, is het verstandig ijzerrijk te eten. Maak bijvoorbeeld een ontbijtsmoothie van spinazie met banaan en zet peulvruchten en bietjes op het menu.
Fase 2: lente – de folliculaire fase
Gemiddeld 3 tot 7 dagen
Je menstruatie is voorbij! Het follikelstimulerend hormoon (FSH) wordt aangemaakt en naar je eierstokken gestuurd. Die gaan als reactie hierop nieuwe eitjes laten rijpen. De hoeveelheid oestrogeen neemt toe, waardoor je je energieker en blijer voelt. Ook is je concentratie beter en voel je je stabieler, zelfverzekerder en creatiever. Een goede periode dus om aan nieuwe dingen te beginnen en uit je comfortzone te stappen. Je hebt zin in sociale activiteiten en dankzij de toename van testosteron in je lichaam heb je ook wel zin in een potje seks.
Fase 3: zomer – de ovulatie
Gemiddeld 3 tot 4 dagen
Dit is de periode waarin je vruchtbaar bent. Je eierstokken laten een eicel los om bevrucht te worden en je baarmoederslijmvlies verdikt dankzij het hoogtepunt van oestrogeen, zodat een bevrucht eitje zich zou kunnen gaan nestelen. Hoewel je tijdens de eisprong wat last kunt hebben van rugpijn, buikpijn en hoofdpijn, bruis je dankzij de piek in je oestrogeenniveau van energie, zelfvertrouwen en vitaliteit. Ook je testosteron en dus je libido bereiken hun hoogtepunt. Voor een pittige work-out draai je je hand niet meer om en je feest in het weekend maar al te graag een uurtje door.
Fase 4: herfst – de luteale fase
Gemiddeld 10 tot 14 dagen
De fase na je eisprong en voor je menstruatie wordt ook wel de herfst genoemd en duurt het langst. Na de eisprong zet oestrogeen de daling weer in en neemt het hormoon progesteron de dominante rol over. Je voelt je daarom in het begin van deze fase kalm en rustig en je kunt goed slapen. Progesteron zorgt ervoor dat je (nog) niet ongesteld wordt, zodat een eventueel bevrucht eitje zich goed kan innestelen. Als blijkt dat er geen bevrucht eitje is, neemt de hoeveelheid progesteron weer af.
Inmiddels heeft dan ook het oestrogeen het laagste niveau bereikt. Je energie neemt af en de week breekt aan waarin je last kunt krijgen van PMS-klachten, zoals gevoelige borsten, stemmingswisselingen, hoofdpijn en huidproblemen. Deze dagen vlak voor je menstruatie zijn voor veel vrouwen het heftigst. Wees extra lief voor jezelf en maak je klaar voor de winterfase. Ruil de zware work-outs weer in voor rustigere manieren van beweging, zoals yoga en pilates. Besteed aandacht aan je huidroutine en zet voedingsmiddelen op het menu die de aanmaak van het gelukshormoon serotonine stimuleren, zoals banaan, spinazie, peulvruchten, zilvervliesrijst, havermout en cacao.
Tip van de redactie:
De bestseller De Cyclus Strategie van Maisie Hill leert je samenwerken met je hormonen. Het biedt een no-nonsense uitleg van wát er nu exact in je lichaam gebeurt elke maand en hoe je elke fase van je cyclus in je voordeel kan laten werken. Na het lezen van dit revolutionaire boek ervaar je je hormonen niet langer als een last maar als een kracht, en zal je je afvragen waarom niemand je dit eerder heeft verteld. Voor meer informatie klik op onderstaande button.
De cyclus strategie
TEKST MARA RUIJTER
BEELD GETTY IMAGES
