Wat is discriminatie?

Tekst: Extra

13 april 2025

In 2021 voelden 1,6 miljoen Nederlanders zich gediscrimineerd. Er zijn veel verschillende vormen van discriminatie. De manier waarop je met discriminatie te maken kan hebben is verschillend Wij leggen je uit wat discriminatie is.

Als je te maken hebt met discriminatie word je ongelijk behandeld op basis van een persoonlijk kenmerk. Een aantal voorbeelden:

• Je wordt niet uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek omdat je geen Nederlandse achternaam hebt.
• Je krijgt minder salaris betaald dan je collega, omdat je een vrouw bent.
• Je mag ergens niet komen wonen omdat je een moslim bent.
• Je bent niet welkom bij een vereniging omdat je op het hetzelfde geslacht valt.

Zoals je hierboven leest, kan iemand je dus discrimineren op basis van allerlei kenmerken, zoals gender, afkomst, geloof of vanwege je seksuele geaardheid.

Verschil tussen racisme en discriminatie

Racisme is een vorm van discriminatie, je wordt dan anders behandeld op basis van je huidskleur, afkomst, nationaliteit of geloof. Bij discriminatie kan het ook om andere kenmerken gaan.

Is discriminatie strafbaar?

Discriminatie is strafbaar in Nederland, iedereen heeft namelijk recht op een gelijke behandeling. Het staat als volgt omschreven in artikel 1 van de Grondwet: “Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.”

In de Nederlandse wet staan twee delicten omschreven die strafbaar zijn, namelijk ‘uitingsdelicten’ en ‘uitsluitingsdelicten’. Een uitingsdelict is een uiting die strafbaar is, bijvoorbeeld iets online plaatsen met een discriminerende uitspraak. Dit geldt dus voor zowel online als offline uitingen. Bij een uitsluitingsdelict worden bepaalde mensen ergens van uitgesloten. Bijvoorbeeld een restauranteigenaar die een homoseksueel stel zijn restaurant niet binnen laat gaan.

Welke straffen zijn er voor discriminatie?

In Nederland kan iemand verschillende straffen krijgen voor discriminatie. Dat hangt af van de ernst van de discriminatie. Je kan bijvoorbeeld een geldboete of taakstraf krijgen. In ernstige gevallen kan discriminatie ook leiden tot een gevangenisstraf. Naast deze straffen kunnen er bijkomende straffen zijn waarbij iemand een verbod krijgt op het uitoefenen van bepaalde beroepen of activiteiten.

Wat is positieve discriminatie?

In sommige gevallen wordt iemand bewust ongelijk behandeld, maar is dat niet strafbaar. Dan spreken we positieve discriminatie. Als een werkgever een nieuwe medewerker zoekt en na de sollicitaties blijkt dat er twee geschikte kandidaten overblijven, een man en een vrouw. Dan kan de werkgever kiezen voor de vrouw zodat er meer gelijkheid ontstaat binnen de organisatie. Dit is niet strafbaar. Vooraf alle mannen niet deel laten nemen aan de sollicitatie is wel strafbaar.

Wat te doen bij discriminatie?

Als je te maken hebt (gehad) met discriminatie kan je het volgende doen:

• Maak een melding van discriminatie. Dat kan via het online formulier van de politie of via de website van het Antidiscriminatiebureau. Discriminatie op het werk, op school of in de winkel kan je ook melden bij het College voor de Rechten van de Mens.
• Doe aangifte van discriminatie. Je kan aangifte doen van discriminatie, dit kan via de website van de politie of ga naar het politiebureau.

Praat erover met iemand, dat kan een professional zijn of iemand uit je omgeving. De medewerkers van de Luisterlijn staan dag en nacht voor je klaar om naar jou te luisteren. Bel hen op 088 0767 000 of gebruik de (anonieme) chat op de site.

Dit artikel is een partnerbijdrage.
Foto: Slachtofferwijzer