De kracht van visualiseren
4 november 2022
Een wedstrijd winnen, aangenomen worden bij die toffe baan of een verpletterende indruk maken op je date. Volgens topsporters én wetenschappers lukt het je door te visualiseren.
Onbewust visualiseren we er vaak massaal op los. Bijvoorbeeld wanneer je denkt aan die leuke date, spannende presentatie of belangrijke salespitch. In gedachten zie je de situatie voor je. En dat kan zowel positief als negatief zijn. Stel je jezelf hakkelend en blunderend voor? Grote kans dat zo’n worstcase-scenario dan met je zenuwen en je zelfvertrouwen aan de haal gaat. Jouw voorstelling van de situatie heeft een negatieve invloed op je stemming en daarmee ook op je gedrag in de realiteit. Een typisch gevalletje van hoe je gedachten je prestaties beïnvloeden dus. Gelukkig kun je het ook omdraaien en visualisaties positief voor je laten werken.
Effect op je brein
Uit onderzoeken blijkt dat gedachten (en dus ook visualisaties) dezelfde mentale instructies produceren als werkelijke acties. Anders gezegd: het visualiseren van acties heeft hetzelfde effect op je brein als het uitvoeren van de acties zelf. Je hersenen maken geen onderscheid tussen wat je met je ogen open of met je ogen dicht ziet. En dus ook niet tussen wat er echt gebeurt en wat je je voorstelt dat er gebeurt. Dat werkt zo: de gedachten en beelden die je creëert tijdens een visualisatie, creëren (nieuwe) neurale paden. Je brein ‘vertelt’ de neuronen dat je een actie aan het uitvoeren bent, wat leidt tot een soort ‘gedrags- geheugen’. Door positief aan iets te denken, bereid je je hersenen als het ware voor om optimaal te presteren als dat in de werkelijkheid eenmaal aan de orde is.
Trainen in je hoofd
Topsporters maken daarom graag naast hun trainingen gebruik van visualisatie- technieken. Ze visualiseren een race of wedstrijd van begin tot eind, en stellen zich voor dat ze het best mogelijke resultaat neerzetten. De kans dat ze daadwerkelijk goed presteren op het moment dat het erop aankomt, neemt hierdoor toe. Hoe krachtig visualiseren werkt, blijkt ook uit onderzoek van de Australische psycholoog Alain Richardson. Hij verdeelde een groep basketballers in drie groepen. De eerste groep trainde gedurende de onderzoeks- periode twintig minuten per dag, de tweede groep deed niets, en de derde groep visuali- seerde twintig minuten per dag hoe zij de bal in de basket gooiden zonder daarnaast fysiek te trainen. Wat bleek? Na twintig dagen waren de prestaties van de eerste groep (die fysiek trainde) met 24 procent verbeterd. Maar de prestaties van de derde groep (die alleen visualiseerde) waren ook met 23 procent verbeterd!
Beste scenario
Kun je jezelf aanleren om bewust positief te visualiseren? Absoluut, zegt internationaal NLP-trainer Daniel Kluken. “Je kunt jezelf trainen om visualisaties voor je te laten werken in plaats van tegen je. Van doem- naar winnaarscenario dus. Door je bewust te worden van datgene wat jij visualiseert, kun jij je stemming veranderen. Dat zorgt er weer voor dat je gedrag verandert en je beter in staat bent om jouw doelen te bereiken. Ik zie het zo: je bent je eigen obstakel als je iets wilt bereiken, en dus ook je eigen oplossing.”
Geen trucje
Visualiseer altijd alleen het meest gunstige scenario. Dus geen ‘misschien’ en ‘het zou fijn zijn als’. Want die twijfel maak je dan aan in jouw ‘gedragsgeheugen’ en dat wil je juist niet. Vermijd de woorden ‘niet’ en ‘geen’. Waarom? Omdat je brein dan alsnog focust op datgene wat je níet wilt. Als je heel hard probeert om niet aan een grote grijze olifant te denken, drie keer raden waar je dan aan denkt…
Onthoud: visualiseren is geen trucje dat direct resultaat oplevert. Maar oefening baart kunst. Door het vaak en bewust te doen, maak je uiteindelijk nieuwe neurale paden aan in je brein. En dan kun je de vruchten gaan plukken van je positieve visualisaties.
Zo doe je het
1 | Word je bewust van wat je onbewust visualiseert. Zijn de gedachten en beelden in je hoofd positief of negatief? Zie je voor je dat alles lukt of gaat je aandacht vooral naar alle mogelijke beren op de weg?
2 | Onderzoek of jouw voorstelling helpend is of juist belemmerend werkt om je doel te bereiken. Welk beeld zou je beter aan jezelf kunnen laten zien? Hoe zou het eruitzien wanneer iets wél lukt?
3 | Pas de beelden in je hoofd aan het gunstigste scenario aan. Betrek al je zintuigen erbij: wat doe je als iets lukt? Hoe gedraag je je? Hoe voel je je? Wat zie je? Wat hoor je? Waar ben je? Geniet van het succes!
TEKST CRISSY MULDER | BEELD GETTY IMAGES
Tip van de redactie
Boska Bianco fondueset
