Drie lessen voor als jij moeilijk ‘nee’ kunt zeggen
17 oktober 2024
Zeg jij vaak ‘ja’ uit angst voor andermans reactie? Of heb jij amper tijd voor jezelf terwijl iedereen altijd bij jou aanklopt? Dan doe je ‘het goede’, maar om de verkeerde redenen. Auteur en voormalig people pleaser Natalie Lue legt in haar nieuwe boek ‘Het plezier van nee zeggen’ uit hoe je grenzen stelt.
De Britse schrijfster Natalie Lue zit op haar 28e bij de longarts wanneer ze hoort dat haar mysterieuze immuunziekte waarschijnlijk ongeneeslijk is. Al minstens twee jaar loopt ze met slopende klachten, waarvan niemand in haar omgeving écht iets weet, ook de artsen niet. Als gevorderd people pleaser probeert Lue zo goed en zo kwaad als het kan een normaal leven te leiden: op kantoor werkt ze nét iets harder, ze staat voor iedereen klaar en doet netjes alles wat de artsen haar opdragen.
Het plezier van nee zeggen
“Nee”, hoort Lue zichzelf ineens ferm antwoorden op de conclusie van de arts dat alleen een levenslange steroïdekuur haar nog kon redden. Ze schrikt ervan: ‘nee’ zeggen had ze nooit echt gedurfd. Laat staan tegen een ‘gezaghebbend persoon’. Dat ene woordje blijkt het begin van een lange reis naar een veel gelukkig en gezond leven, zónder chronische aandoening. “In de zeventien jaar sinds die voorbestemde dag bleek één ding steeds opnieuw de oplossing te zijn voor bijna elke worsteling en elk probleem waarmee ik kampte: het omarmen van het plezier van nee zeggen”, schrijft Lue in haar boek.
De harde waarheid
“Dit is de harde waarheid: wat in mijn beleving ‘een goed mens zijn’ en ‘behulpzaam zijn’ was, was in werkelijkheid people-pleasing: andere mensen behagen om hun gevoelens en gedrag te beïnvloeden en er controle over uit te oefenen om aandacht, genegenheid, goedkeuring, liefde en bevestiging te krijgen of om conflicten, kritiek, stress, teleurstelling, verlies, afwijzing en verlating te vermijden.”
Als ‘nee’ zeggen zo goed voor je is, waarom is het dan soms zo moeilijk? Hierover schrijft Lue: “We leven in een wereld die ons van jongs af aan socialiseert om andere mensen te behagen en te geloven dat het aangeven van grenzen verkeerd en egoïstisch is. We worden weliswaar terecht op bepaalde gevaren gewezen en we leren dat ‘nee’ ook echt ‘nee’ is, maar vervolgens krijgen we zulke verwarrende en tegenstrijdige boodschappen over gehoorzaamheid en hoe je ervoor kunt zorgen dat er van je wordt gehouden en dat je veilig bent, dat veel mensen het vermogen verliezen om op een zelfverzekerde manier nee te zeggen. We leren dat ‘nee’ ‘nee’ betekent zolang we niemand kwetsen of boos maken of zolang we geen ‘slecht’ mens zijn.”
Drie lessen voor people pleasers volgens Lue:
1. People pleasing is een zelfbeschermingsmechanisme is, niet ‘wie je bent’
Lue schrijft: “Ik kan dit niet genoeg benadrukken: people-pleasing is het verkeerde gebruik van je goede eigenschappen en je ‘bandbreedte’ (tijd, energie, inspanningen en emoties), niet wie je werkelijk bent. (…) Afhankelijk van de mate waarin je mensen wilt behagen, kan je lichaam
bijna voortdurend in de vecht-vlucht-blokkeermodus staan, en in plaats van je te bevrijden, verergert deze extreme waakzaamheid datgene
wat je hebt meegemaakt en wat er mede voor heeft gezorgd dat je dit gedrag vertoont.”
2. Je bent al goed genoeg
Lue schrijft: “Je hoeft niet te wachten tot je ‘goed genoeg’ of ‘perfect’ bent. Je was goed genoeg toen je op de wereld kwam en je zult ook goed genoeg zijn als je weer vertrekt. Doordat je tijdens je leven een hoop rotzooi hebt verinnerlijkt ben je iets anders gaan denken en van iets anders overtuigd geraakt. Je hoeft niet perfect te zijn, oftewel niet-menselijk en zonder emotionele bagage. Je moet uitpakken en opruimen wat je in de weg staat om nee te zeggen, zodat je ook authentiek ja kunt leren zeggen. Je moet afleren om je altijd zorgen over jezelf te maken en niet meer denken dat je alles en iedereen tot last bent. Dan krijg je toegang tot een veel breder scala aan emoties en kun je op een gezonde manier voor jezelf en je relaties zorgen.”
3. Alleen door baggage los te laten, kun je ontdekken wie je echt bent en wilt
“We proberen onze eigenwaarde en ons zelfrespect vaak te vergroten en de vruchten te plukken van vervullende relaties en ervaringen door
deze dingen met ons pleasende gedrag te verdienen zodat we ons niet kwetsbaar hoeven op te stellen. Maar daar redden we het niet mee als we werkelijk meer intimiteit, vervulling, vrede en vreugde in ons leven willen ervaren. Bewust kiezen wat we loslaten betekent de confrontatie aangaan met de vraag waarom we het überhaupt zijn gaan vasthouden. Bovendien moeten we ons verbinden met onze ware intenties en waarden.”
Door: Emma Verweij
Verder lezen?
Het plezier van nee zeggen door Natalie Lue, 2023, Kosmos Uitgevers
