Wat is nou echt gezond om te eten?
15 januari 2024
Hoe gezond is een groentenwrap? Moet je e-nummers vermijden? En is vruchtensap een betere keuze dan frisdrank? Wat is nou echt gezond om te eten? Op zijn platform en in zijn boek Voedingsweetjes scheidt Leroy van de Ree feit van fictie. Speciaal voor Santé legt hij het uit.
Wat is nou echt gezond om te eten? Leroy brengt wekelijks heel wat uren door in de supermarkt. Als hij langs de schappen loopt, krijgt hij vanzelf nieuwe ideeën voor filmpjes op zijn populaire Instagram-kanaal Voedingsweetjes. Daar deelt hij informatie en tips over gezonde voeding en fileert hij misleidende claims op super- marktverpakkingen. Zo deelde hij onlangs een video over een van zijn grootste frustraties: ‘fatburners’. Onzinproducten, zegt Leroy, vetverbrandende producten bestáán helemaal niet. Zijn conclusie: ‘Fatburner = moneyburner’. In zijn boek Voedingsweetjes bundelt hij zijn kennis en tips, zodat je slinkse supermarkttrucs snel herkent en weet waar je op moet letten om gezonde keuzes te maken.
Lees ook: een fit brein begint in je buik
Wat is nou echt gezond om te eten?
Je hebt een snelgroeiend Instagram- account met meer dan 400.000 volgers. Hoe verklaar je dat succes? “Misschien komt het doordat ik alles bondig probeer te houden. Ik geef korte informatie, maak een grap, klaar. Daar lenen sociale media zich ook voor. En ik probeer niet heel veroordelend te zijn, ik zoek de nuance. Iedereen weet dat cola niet gezond is, maar als je één glas cola per week drinkt, ben je niet meteen ongezond bezig. Maar ik denk dat mijn platform vooral zo snel is gegroeid omdat mijn tips heel praktisch zijn: je kunt de informatie meteen toepassen in de supermarkt. Dat is ook de insteek van mijn boek, waarin ik meer ruimte heb om onderwerpen verder uit te lichten.”
lees ook: de 3 basisregels voor gezond eten
Waarom richt je je specifiek op de supermarkt?
“Daar kopen we het grootste gedeelte van ons eten. Toch valt zo’n tachtig procent van het supermarktaanbod buiten de Richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad, die zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Hoe vind je als consument dan die andere twintig procent? Ik denk dat het voor veel mensen een struggle is om gezonde boodschappen te kopen.
Ze kopen bijvoorbeeld groentenwraps, want die lijken gezond. Maar die bevatten maar een klein beetje groentepoeder, sap of puree. En ze worden gemaakt van tarwebloem, dat ook in witbrood zit. Niet de gezondste keuze dus. Fabrikanten doen er alles aan om zo veel mogelijk producten te verkopen, met mooie verpakkingen en mooie claims. En door producten er zo gezond mogelijk te laten uitzien. Health washing, heet dat. Dat is niet altijd ten goede van de consument.”
Zijn er voedingsclaims die we met een korreltje zout moeten nemen?
“Heel veel. Op de verpakking van kinderontbijtgranen van Kellogg’s staat bijvoorbeeld heel groot: ‘Rijk aan vitamine D’. Maar als je de ingrediëntenlijst leest, zie je dat er ook veel suiker is toegevoegd. Die claim zegt dus niet zoveel, ook al staat ’ie op de lijst met wettelijk vastgelegde claims, die producten alleen mogen dragen als ze aan bepaalde eisen voldoen. Zo mag een fabrikant alleen ‘bron van vezels’ op de verpakking zetten als het product minstens 3 gram vezels per 100 gram bevat. Ook ‘zonder geraffineerde suikers’ is er een. Daarmee wordt bedoeld dat er geen bewerkte suikers in zitten. Vaak worden in plaats daarvan natuurlijke suikers gebruikt, zoals honing. Maar voor je lichaam maakt het geen verschil: suiker is suiker.”
Vind je het voedselkeuzelogo Nutriscore behulpzaam om gezondere supermarktkeuzes te maken?
“Nee, naar mijn idee is de Nutri-Score in de huidige vorm niet de oplossing. Producten worden hierbij ingedeeld in vijf categorieën; dat is veel te simplistisch. Verder wordt er alleen gekeken naar macronutriënten, zoals koolhydraten en vet, en worden verzadigde vetten over één kam geschoren, zonder te kijken naar de herkomst daarvan. En dan worden producten ook nog eens met elkaar vergeleken per 100 milliliter. Ook olijfolie, bijvoorbeeld. Nou, ik heb nog nooit iemand gezien die zoveel gebruikt. Daardoor scoort olijfolie slecht, terwijl het wel een gezond product is. En omgekeerd krijgen veel ongezonde producten een goede score. Vanaf 2024 wordt het logo officieel ingevoerd, maar niet verplicht. In de supermarkt zien we dan dus producten met én zonder logo. Verwarrend.”
Lees ook: drie trucjes om af te vallen
Waar komt jouw interesse in voeding vandaan?
“De basis daarvoor is gelegd toen ik een jaar of zestien was en met krachtsport begon. Ik voetbalde veel, maar was best mager. Ik googlede hoe je aankomt met sporten, wat je daarvoor moet eten en hoe je met de juiste voeding voor spiergroei kunt zorgen. Daar wilde ik meer over weten. In eerste instantie koos ik daarom een studie op het gebied van sport, maar mijn echte passie lag toch bij voeding.
Ik ging Voeding en Diëtetiek studeren en begon in 2016 met mijn account Voedingsweetjes. Dat was toen nog niet zo groot, hoor. Ik deelde vooral informatie over voedingsmiddelen: waarom een banaan gezond voor je is, met een plaatje van een banaan erbij. Er zat niet echt structuur in. In 2020 kwam ik op een kantelpunt:
ik wilde ermee stoppen óf er een halfjaar even goed mijn best voor doen. Ik heb voor dat laatste gekozen. Ik maakte mijn account persoonlijker, met een profielfoto van mij in plaats van een logo, en begon drie keer per week structureel te posten. Niet alleen weetjes, maar vooral praktische supermarkttips. Dat sloeg aan. Een jaar geleden ben ik gestopt met mijn loondienst- baan bij een bedrijf voor medische voeding, sindsdien doe ik dit fulltime.”
En nu sta je elke dag met je mobieltje de schappen in de supermarkt te filmen?
“Dat doe ik wel vaak, ja. Dan loop ik door de supermarkt en denk ik: o, over dit product ga ik een filmpje maken! Ik doe alles zelf: filmen, editen, de voice-over inspreken. In de toekomst zou het leuk zijn om er meerdere mensen bij te betrekken, maar dat is geen doel op zich.”
Betekent jouw kennis over gezonde voeding dat je altijd gezond eet?
“Als je voor tachtig procent let op wat je eet, is er ook nog ruimte om te genieten. Die regel pas ik zelf ook toe. Ik zorg ervoor dat ik volkoren producten eet, niet te veel zout consumeer, voldoende eiwitten binnenkrijg en genoeg noten en peul- vruchten eet. Dat is een automatisme geworden, wat het makkelijker maakt om me aan die regel te houden. Maar ik eet ook heus weleens een ijsje of chips. Als je zin hebt in een snoepje maar je jezelf dat ontzegt, zit dat de hele dag in je hoofd. Dan kun je dat snoepje beter eten, zodat je weer door kunt. Een gezonde leefstijl moet wel vol te houden zijn. Ik ben niet obsessief met eten bezig. Dat ben ik wel geweest, maar dat was helemaal niet fijn.”
Wanneer speelde dat?
“In die periode dat ik fanatiek aan krachtsport deed. Dat kwam voort uit onzekerheid, denk ik: door het sporten werd ik gespierder en dus zelfverzekerder. Ik was nog geen diëtist, dus ik kon sommige informatie niet op waarde schatten. Daardoor geloofde ik dat sommige dingen gezond zijn, terwijl ze dat niet zijn. Het afwegen van eten, bijvoorbeeld. Ook at ik nergens een sausje bij, terwijl die producten juist lekkerder maken. Daardoor had ik geen plezier meer in eten, en het is juist zo belangrijk dat je iets eet wat je lekker vindt. Waarom zou je het anders eten? Die periode heb ik gelukkig vrij snel afgesloten. Vooral dankzij mijn opleiding. Daar leerde ik welke informatie wel en niet klopt, en dat het allemaal niet zo zwart-wit is als ik dacht: als je een frietje hebt gegeten, is echt niet meteen je hele week verpest.”
Sport je nog steeds?
“Ja, ik doe nog steeds aan krachtsport. Ook probeer ik dagelijks te wandelen. Het is nu allemaal beter in balans.”
Wat zou iedereen moeten weten om gezonde supermarktkeuzes te maken?
“Dat A-merken niet per se beter zijn dan huismerken. Veel mensen denken dat een duurder product gezonder is, maar die merken komen vaak gewoon uit dezelfde fabriek. Ook goed om te weten: bewerkte producten zijn niet meteen ongezond. Het gaat vooral om de mate van bewerking. De gezondste producten zijn onbewerkt en hebben geen verpakking of claim nodig. Denk aan groente, fruit, noten en peulvruchten. Die zou je zo veel mogelijk moeten consumeren. Het minst gezond zijn sterk bewerkte producten, zoals chips en koekjes, die allerlei toevoegingen hebben. Nog een basisregel: ga altijd met een lijstje boodschappen doen. Supermarkten zijn ingericht om je te verleiden meer te kopen. Naast de koffie liggen koffiekoekjes, de chips ligt bij de frisdrank. Het is een commercieel terrein. Als je weet hoe je je daartegen kunt wapenen, wordt het een stuk makkelijker om verleidingen te weerstaan.”
Is het lezen van etiketten ook belangrijk?
“Ja, want de voedingswaardetabel en de ingrediëntenlijst vertellen je precies wat je binnenkrijgt. Veel mensen vinden het moeilijk om etiketten te interpreteren. Er staat natuurlijk ook veel informatie op. Een handige tip: het ingrediënt dat boven- aan in de lijst staat, wordt het meest in het product gebruikt. De lijst is aflopend opgebouwd. Al staan veel ingrediënten onder een schuilnaam op de verpakking, bijvoorbeeld als E-nummer.”
Veel mensen denken dat E-nummers altijd ongezond zijn
“Angst voor E-nummers is over het algemeen niet nodig, nee. Er zijn wel uitzonderingen; vorig jaar is een kleurstof die in snoep en kauwgom zat nog verboden. Maar E300 is gewoon een andere naam voor vitamine C, en E948 een ander woord voor zuurstof. De reden dat ze op de verpakking staan als E-nummer, is dat ze worden gebruikt als hulpmiddel. Zo moeten hulpmiddelen worden aangeduid. Fabrikanten weten trouwens wel met die onterechte angst voor E-nummers om te gaan: ze schrijven de namen van E-nummers vaak uit. E300 wordt bijvoorbeeld omschreven als ascorbinezuur. Dat klinkt voor sommige mensen minder eng.”
Wat wil je graag bereiken?
“De ondertitel van mijn boek is: jouw gids in de supermarkt. Ik wil mensen handvatten geven om gezondere keuzes te maken. Met mijn platform, mijn boek en in de toekomst met een uitgebreide website waar je alles over voeding kunt vinden. Een soort Voedingscentrum, maar dan hipper en wat toegankelijker. Misschien maak ik mezelf daarmee overbodig, maar dat zou alleen maar mooi zijn. In Nederland eten we te weinig groente en fruit, neemt het aantal mensen met overgewicht toe, net als die met chronische ziektes. Het is mijn missie om mensen gezonder te laten eten.”
Wie is Leroy?
Leroy van de Ree is auteur, influencer en voedingsdeskundige. Hij studeerde Voeding en Diëtetiek in Amsterdam. Sinds 2016 deelt hij zijn kennis over voeding en gezonde supermarktkeuzes op zijn platform Voedingsweetjes. Elke maand bereikt hij twee tot drie miljoen Nederlanders met zijn verschillende kanalen. In zijn boek Voedingsweetjes (Kosmos Uitgevers) wijst hij lezers op een hapklare, informatieve, vrolijke manier de weg langs de supermarktschappen.
Tekst Kim van der Meulen, beeld Leroy van de Ree/ Voedingsweetjes
Tip van de redactie
De bestseller Afvallen met gezond en vooral lekker eten bevat 8 complete weekmenu’s, 40 heerlijke recepten en een schat aan informatie over afvallen in het algemeen. Volg de weekmenu’s, proef de recepten en ontdek zelf hoe je afvallen en lekker eten perfect met elkaar kunt combineren. Voor meer info klik op onderstaande button.
